Gele en blauwe lupinen worden beschouwd als onmisbare klassiekers in de tuin. Het is geen toeval dat de grote gemeenschap van hobbytuiniers vol lof is over de getalenteerde vlinders. Het bereik van hun voordelige eigenschappen strekt zich uit van unieke decoratieve waarde tot ecologische kostbaarheid. Hun majestueuze bloemenkaarsen zorgen voor indrukwekkende accenten, trekken hordes bijen en vlinders aan en verrijken de bodem met stikstof. In de volgende instructies wordt uitgelegd hoe u deze botanische sterretjes in uw groene koninkrijk kunt zaaien en vakkundig verzorgen.
Zaaien
Als je al wolfsbonen kweekt, zullen zij en hun peulvruchten talloze zaden opleveren om in de herfst te zaaien. Of gele en blauwe lupinen zich in de tuin ontwikkelen, is als een tuinbouwroulette. Omdat dit meestal hybriden zijn, kunnen zelfs experts niet voorspellen welke genetische eigenschappen van de ouder- en grootouderplanten de overhand zullen hebben in de individuele zaden. Als je zeker wilt zijn, koop de zaden dan bij speciaalzaken, aangezien de producent vooraf een selectie heeft gemaakt. In tegenstelling tot de kleurrijke mengsels zul je uiteraard wat dieper in de buidel moeten tasten. Voor het zaaien zelf heeft u de keuze tussen achter glas kweken of direct zaaien. Beide methoden worden hieronder in meer detail uitgelegd.
Kweken achter glas
Je kunt gele en blauwe lupinen het hele jaar door zaaien in de kas of op de vensterbank. De beste tijd is begin tot half april. Hoe je het goed doet:
- Laat de zaden 12-24 uur weken in water of kamillethee
- Vul kleine potten met mager substraat, zoals veenzand, kokosnootbrom, zaad- of kruidengrond
- Plaats één zaadje per keer 1-2 cm diep in de grond
- Bevochtigen met water uit de spuitfles
- Plaats in een binnenkas of op een lichte, warme locatie
Het ontkiemen begint binnen een week wanneer de eerste, delicate bladeren uit de zaden komen. Houd het substraat constant vochtig zonder wateroverlast te veroorzaken. Na ongeveer 4 weken zijn de zaden getransformeerd in sterke jonge planten die buiten kunnen worden getransplanteerd.
Tip:
Om ervoor te zorgen dat de zaaigrond niet besmet raakt met schimmelsporen, virussen of ongedierte, wordt deze vóór gebruik gedesinfecteerd. Plaats het substraat in de vuurvaste container in de oven op 150 graden gedurende 30 minuten of in de magnetron op 800 watt gedurende 10 minuten.
Zaaien in een turfbronpot
Turfweekpotten bieden een handige optie voor het zaaien in plastic potten. Dit is hoogwaardig groeisubstraat dat in een net is gevuld en samengeperst. Geplaatst in een waterdichte bak met een transparante kap, zwellen de lipjes op als er water wordt toegevoegd. Doe gewoon de zaadjes erin, doe het deksel erop en zet de hele kom op een lichte, warme plaats. Zodra de kieming is begonnen, heeft de kap zijn taak vervuld en blijven de zaailingen snel bloeien. Voor het bewateren wordt het water in de minikas gegoten om de jonge planten voorzichtig van onderaf water te geven. Na een maand zijn de gele en blauwe lupinen klaar om buiten geplant te worden. Op dit punt komt een ander voordeel van deze methode aan het licht: de wolfsbonen worden samen met de springpot in de grond geplaatst, zonder stressvol uitpotten.
Tip:
Bij alle plant- en verzorgingswerkzaamheden moet rekening worden gehouden met de toxiciteit van lupinezaden. Het dragen van handschoenen moet een gegeven zijn. Weersta de verleiding om van de sappige zaden te snoepen, tenzij je er helemaal zeker van bent dat je een bittervrije zoete lupine in handen hebt.
Direct zaaien
Waar binnen kweken niet praktisch is, is direct in bed zaaien een optie. Kies een zonnige, warme en beschutte standplaats die wordt gekenmerkt door humusrijke, losse grond. Ideaal is een kalkarme pH-waarde van rond de 6,5. Een te rijke bodem aan voedingsstoffen veroorzaakt een ongewenste vergeling van het blad. Er worden twee data in aanmerking genomen: mei en augustus. Zo doe je het:
- Hark de grond diep
- Wieden en voorzichtig wortels en stenen verwijderen
- Oppervlakkig werken in compost en hoornkrullen
- Maak het bed glad met de hark
- Plaats de geweekte zaden in de grond op een afstand van 50 cm
- Overstrooien met aarde, zand of vermiculiet en bevochtigen
Een uitgerekt insectennet beschermt het zaaibed tegen ongenode gasten. Als de natuurlijke hoeveelheid regen niet voldoende is, wordt er water gegeven zodra het grondoppervlak opdroogt. Onhandelbaar onkruid moet indien mogelijk dagelijks worden verwijderd, zodat het de zachte zaailingen niet overwoekert. Zwakke jonge planten worden indien nodig uitgezocht als ze zich ondanks de toediening van verdunde vloeibare meststof niet in de gewenste mate ontwikkelen.
Tip:
Er moet rekening worden gehouden met de vruchtwisseling bij het kiezen van een locatie. Zaai alleen gele en blauwe lupines in de tuin waar nog geen peulvruchten zoals erwten, linzen of andere gekleurde lupines hebben gekweekt.
Verzorging
Als het zaaien en planten naar wens is verlopen, vergt de verzorging van gele en blauwe lupines in de tuin weinig moeite. Een regelmatige watertoevoer is alleen belangrijk in het plantjaar, zodat de diepe penwortels zich goed kunnen vestigen. Het normale zorgprotocol voor een gevestigde lupine omvat de volgende punten:
- Water geven tijdens droogte in de zomer
- Bemesten in maart of april met compost en hoornkrullen is welkom
- Een mulchlaag van grind of gruis houdt de grond lekker warm
- Het regelmatig opruimen van uitgebloeide bloemen trekt altijd nieuwe vlinderbloemen aan
Het snoeien van de stelen tot 10 centimeter na de bloei zal, met een beetje geluk, een tweede bloem bevorderen, die iets kleiner zal zijn. In de herfst trekken lupinen hun bovengrondse plantendelen naar binnen om zich voor te bereiden op de winter. Waar de verdorde bloemen en bladeren geen problemen opleveren, blijven ze tot volgend voorjaar in het bed liggen als extra winterbescherming. Kort voor de nieuwe scheuten worden de resten dicht bij de grond afgesneden.
Mooie plantenburen
In het juiste gezelschap is het prachtige uiterlijk van gele en blauwe lupinen bijzonder indrukwekkend. De volgende plantenburen harmoniëren perfect met een wolfsboon:
- Columbine (Aquilegia spec.)
- vingerhoedskruid (Digitalis purpurea)
- Gouden mand (Chrysogonum virginianum)
- Globe distel (Echinops ritro 'Veitch's Blue')
- Marguerite (Leucanthemum vulgare)
- Iris (Iris spec.)
- Vergeet-mij-nietje (Myosotis sylvatica)
- Paarse toorts (Verbascum phoeniceum)
- Witte zoete klaver (Melilotus albus)
Expliciet gemarkeerd als buren van de blauwe lupine zijn de witbloeiende weideflox (Phlox maculata 'Miss Lingard') en het zilverblauwe kattenkruid (Nepeta x faassenii 'Gletschereis'). Het geelbruine rijgras (Calamagrostis x acutiflora 'Karl Foerster'), de witte fijnstraalaster (Erigeron Speciosus hybride 'Sommerneuschnee') en, voor het ton-sur-ton ontwerp, de geelbloeiende zonnebruid (Helenium hybride) verzamelen zich vaak rond de gele lupine 'W altraut').
Speciale feature – zoete lupine
Lupinen zijn over het algemeen giftig, maar de verwante zoete lupinevariëteit is dat niet. Lupinen staan bekend als kleurrijke bloeiende planten langs de kant van de weg.
Weinig mensen weten echter dat er ook rassen zijn die onze voedingsindustrie zouden kunnen verrijken. Hun consumptie wordt immers gekenmerkt door weinig calorieën en vet en is bovendien volledig cholesterol- en lactosevrij. In principe kun je zeggen dat zoete lupine net zo veelzijdig is als soja, maar dan geheel zonder genetische manipulatie. Als je de zaden van de zoete lupine tot meel verwerkt, kun je daarmee bijvoorbeeld brood vers houden of schuim stabiliseren – op geheel natuurlijke wijze. Dat zou een droom zijn voor de landbouw en de voedselproductie: de implementatie van lupinen zonder genetische modificaties voor gebruik in de voedselproductie. Extracten van de plant zijn al in een paar voedingsmiddelen te vinden. Lupinen zouden de komende jaren soja in het dieet permanent kunnen aanvullen of zelfs volledig vervangen. Het kan ook gemakkelijk worden gebruikt in de diervoederindustrie.
Smaak van zoete lupinen
je zou ten onrechte kunnen aannemen dat de smaak zoet is, maar dat is niet het geval. Het neigt meer naar nootachtig - maar wel heel gereserveerd, zodat je er geen last van hebt, maar bij twijfel kan het zelfs de smaak van andere fruitsoorten onderstrepen. Hoewel de zoete lupine niet de giftige bittere stoffen bevat zoals zijn zusje, de wilde lupine, bevat hij wel mineralen en vezels waarvan zelfs wordt gezegd dat ze kanker voorkomen. Het is ook extreem rijk aan eiwitten. Het bevat ook een waardevol cholesterol, HDL genaamd, dat een positief effect heeft op het cholesterolgeh alte en daardoor een hartaanval kan voorkomen. Helaas zit er, zoals vaak het geval is, ook een keerzijde aan de medaille: mensen met een allergie kunnen gevoelig reageren op de consumptie van lupinemeel, vergelijkbaar met pinda's.
Lieve lupines zaaien in de tuin – gele en blauwe lupines
Hoe zit het met kweken in je eigen tuin? Er is overigens nog niet veel ervaring met het kweken van zoete lupinen. Als je hem wilt kweken, moet je op de juiste bodemgesteldheid letten: hij moet licht zijn en indien mogelijk goed doorlatend. De PH-waarde is idealiter 4 – 6,5. Boven de 7 is niet meer geschikt voor de teelt. Hiervoor worden zaden gebruikt en als u nog nooit lupinen heeft gekweekt in de daarvoor bestemde grond, is het raadzaam deze eerst te enten met rhizobia-soorten die specifiek zijn voor zoete lupinen. Deze kun je bij de zaden bestellen – bijvoorbeeld op internet.
De beste tijd om zaden te zaaien is in de lente, in maart of april. De zaden moeten ongeveer 3 tot 4 cm diep in de grond worden geplant - ongeveer 60 zaden per m² voor witte lupinen, en ongeveer twee keer zoveel voor blauwe lupinen. De rijafstand bedraagt 12 – 30 cm. Er vindt geen bemesting plaats, er zijn verschillende soorten op de markt: voor de blauwe lupinen zijn dit Bordako, Bolivio en Boltensia, voor de witte lupinen Bardo of Amigo en voor de gele Borsefa Borsaja of Bormal. Blauwe lupinen kunnen vorst verdragen tot -4 °C en witte tot -8°C. Je kunt ze dus in de lente buiten zetten.
Zoete lupineverzorging
Lupinen hebben veel water nodig, zowel tijdens het ontkiemen als tijdens de bloei. Ze hebben een hoge warmtebehoefte en een vegetatieperiode van 120 – 170 dagen, wederom afhankelijk van de geplante variëteit. De lupine kan zich moeilijk verdedigen tegen onkruid, maar nog belangrijker is het om er tijdig grip op te krijgen. Bij vochtig en warm weer bestaat het risico op de gevreesde lupineziekte anthracnose of follikelziekte. Iedereen die gecertificeerde zaden gebruikt, kan deze ziekte hopen te voorkomen.
De zaden oogsten
De zaden kunnen in augustus/september worden geoogst - het beste met een maaidorser. (De dorsmachine instellen zoals bij het oogsten van erwten). Voor opslag moet het geoogste materiaal eerst worden voorgedroogd.
Conclusie
Gele en blauwe lupinen verrijken de tuin met majestueuze bloemenkaarsen, dienen als weiland voor bijen en vlinders en verrijken de bodem met waardevolle stikstof. Om ervoor te zorgen dat de peulvruchten dit meesterwerk gedurende vele jaren kunnen verwezenlijken, is professioneel zaaien net zo belangrijk als zorgvuldige verzorging. Omdat flexibiliteit een van de opvallende eigenschappen van lupinen is, heb je de keuze om ze het hele jaar door achter glas te kweken of de zaden in mei of augustus direct in het bed te zaaien. Als de standplaats op een zonnige, warme plaats staat met droge, magere en kalkarme grond, beperkt de zorg zich tot regelmatig water geven in droge omstandigheden.
