Alcea (stokroos) kwam oorspronkelijk uit het Oosten. In Midden-Europa wordt hij in zijn vrijgekomen vorm gevonden op woestenijen, in de buurt van puinstortplaatsen of bermen, maar ook als tuin- en kweekvorm.
Sommige van de ongeveer 60 soorten zijn erg populair bij huis- en hobbytuinders. Het is een typische plant voor de cottage-tuin.
Stokroosziekte: kaasjeskruidroest
De stokroos laat in de nazomer zijn vele kleurrijke bloemen zien. Helaas wordt deze zomerpracht vaak bedreigd door ziekten. De stokroos is zeer vatbaar voor de kaasjeskruidziekte en elke tuinman moet in dit geval snel handelen. De plantenziekte wordt veroorzaakt door een schimmel (Puccinia malvearum). Je kunt de schade zien, die begint in het voorjaar, wanneer er bijna gele tot bruine vlekken op de bovenzijde van de bladeren verschijnen. Aan de onderkant van de bladeren ontstaat later een oranjerode tot bruine uitslag. Een typisch teken zijn de gaten in de bladeren. Later sterven de bladeren af en vallen ze af. Bladeren en stengels kunnen ook worden aangetast.
Aan het begin van de ziekte helpt het gebruik van een spraybouillon. Meng hiervoor ongeveer een halve liter compost met ruim twee liter water. Laat de pap een paar dagen trekken en roer dagelijks. Filtreer de afgewerkte bouillon door een zeef en besproei de planten en de grond er elke drie tot vier dagen mee. Sproeien is vooral geschikt als de bouillon is afgespoeld na een regenbui of als er nieuwe bladeren zijn gegroeid die nog niet zijn bespoten. Een ander spuitmengsel kan worden gemaakt van de plantendelen knoflook, ui, heermoes, kruid en boerenwormkruid. Week de plantendelen gedurende 24 uur, kook zachtjes gedurende 30 minuten en giet ze vervolgens door een zeef als ze afgekoeld zijn.
Aan de andere kant is het gemakkelijker om fungiciden op basis van zwavel te gebruiken. De paddenstoelen gedijen goed op natte en zware grond, daarom is het raadzaam om de grond rondom de stokroos vaak met een schoffel los te maken en te bemesten met kalium. Vochtige, donkere hoeken van de tuin bevorderen de groei van schimmels. Stokrozen houden sowieso van een luchtige en zonnige standplaats. Als er een schimmelplaag wordt gevonden, helpt het ook krachtig terugdringen van de aangetaste delen.
Het opgraven en weggooien van de hele plant is de juiste beslissing als alle delen geïnfecteerd zijn en je niet wilt dat de sporen zich verspreiden. Deze moeten dan onmiddellijk worden verbrand of in de prullenbak worden weggegooid. Ze mogen niet op de composthoop, omdat ook andere tuingewassen aangetast kunnen worden door kaasjeskruidroest. Dit geldt ook voor bladeren die al gevallen zijn en op de grond liggen. Gooi deze ook weg, anders kan de schimmel op de bladeren overwinteren en volgend voorjaar de plant opnieuw aanvallen. Om schimmelaantasting te voorkomen, helpt het om de afzonderlijke planten minimaal 50 cm uit elkaar te houden, zodat de lucht ertussen kan stromen.
Wilt op stokrozen
Een andere ziekte is verwelkingsziekte. De oorzaak is een verstoorde waterhuishouding. Een schimmel vernietigt de watervaten in de plant. De bladeren beginnen te verwelken en vallen later af. De hele plant kan worden aangetast, inclusief de stengels. In de late stadia sterft de hele plant af. Zodra de ziekte is geïdentificeerd, moeten de plant en zijn wortels samen met de omringende grond royaal worden opgegraven en vernietigd. In vochtige zomers kunnen roestschimmels besmet raken. De schimmel is niet schadelijk voor de plant, maar is wel erg lelijk door rode, gele of donkerbruine roestpuisten.
Bescherm stokrozen tegen ongedierte
De stokroos is niet alleen erg populair bij hobbytuinders, maar ook bij vraatzuchtig ongedierte zoals: slakken, kevers, bladwespen, spint, luizen of rupsen. Als ze nog relatief zeldzaam zijn, worden ze gewoon gelezen. Ook de beschadigde en opgegeten bladeren worden verwijderd. Anders moeten insecticiden worden gebruikt als het aantal plagen groot is.
Kaasjeskruidvlooienkever
Je herkent de aardvlo aan het feit dat de bladeren in het midden veel kleine voedingsgaatjes hebben en de bladnerf intact is. De kever zelf is blauw, groen of zwart en heeft rode poten. De tegenmaatregel is om de grond en het water los te maken. Een lucifer die ondersteboven in de grond wordt gestoken kan ook helpen.
Kaasjeskruidspitsmuis
Het handelsmerk van de kever is zijn puntige slurf en het voeden met de toppen van plantenscheuten. Hij legt zijn eieren in de stengels. De kevers komen vrij zelden voor.
Slakken
Slakken veroorzaken soms veel schade aan de stokroos, vooral door het eten van de jonge bladeren. Het strooien van slakkenkorrels of slakkenlinzen in het vroege voorjaar biedt verlichting.
Bladluizen
Een goed middel tegen bladluizen is brandnetelmest. Om dit te doen, snijdt u verse brandnetelblaadjes en giet u regenwater in een grote bak, zet u deze een paar dagen in de zon en roert u dagelijks. De afgewerkte mest ruikt een beetje onaangenaam, maar is een effectief biologisch middel tegen de griezelige beestjes. Het wordt in een verdunning van 1:10 gebruikt en 's ochtends op de plant gespoten. Een andere optie is een sopje gemaakt met kwarkzeep. Bespuit de insecten ermee en herhaal dit meerdere keren, omdat ze niet allemaal de eerste keer zullen sterven.
Conclusie
De kleurrijke en rechtopstaande stokroos mag in geen enkele tuin ontbreken. Hij past altijd als achtergrondplant, aan de schutting voor een huismuur of zelfs als kuipplant. Het duurt ook niet lang voordat de nakomelingen arriveren. De zaden vallen bijna vanzelf uit hun droge capsules. De plant is gemakkelijk te verzorgen, stelt weinig eisen en verrast met zijn overvloedige en kleurrijke bloemen. Samen geplant met margrieten en blauwe delphiniums komt de stokroos echt tot zijn recht.
Tips voor snelle lezers
Door de lange bloeiperiode van zomer tot herfst is de stokroos een magneet voor hommels en bijen. Helaas heeft de stokroos vaak last van kaasjeskruidroest. Deze ziekte komt vooral in de zomer voor. Kaasjeskruidroest wordt veroorzaakt door een schimmel, Puccinia malvearum. De besmetting is aanvankelijk - in het voorjaar - te herkennen aan geelbruine vlekken die dicht bij elkaar aan de bovenzijde van de bladeren zijn geclusterd. Aan de onderzijde van het blad zitten daarentegen aanvankelijk witte, later oranjerode tot bruine puisten. Als de besmetting ernstig is, kunnen de bladeren afsterven en afvallen. Ook de bladstelen en stengels kunnen worden aangetast.
- Je moet de strijd tegen kaasjeskruidroest beginnen als je de stokrozen plant, want je kunt veel doen door preventie.
- Aangezien kaasjeskruidroest wordt veroorzaakt door een schimmel, die op zijn beurt de voorkeur geeft aan vochtige plaatsen, moeten de planten ver uit elkaar staan, zodat de lucht goed kan circuleren en de bladeren beter kunnen drogen.
- Er zijn ook preventieve pesticiden die regelmatig op zowel de boven- als onderkant van de bladeren worden aangebracht.
- Als u nog steeds geïnfecteerde bladeren aan de plant aantreft, moeten deze onmiddellijk worden verwijderd en worden verbrand of met het huishoudelijk afval worden weggegooid.
- De bladeren mogen in geen geval in de tuin achterblijven, want niet alleen stokrozen kunnen worden aangetast door kaasjeskruidroest, maar ook andere tuinplanten.
- Een andere effectieve preventiemethode is om de vaste planten vlak boven de grond af te knippen, onmiddellijk nadat ze verwelkt zijn.
- Een kleine hoeveelheid aarde moet dan ter bescherming rond de plant worden opgestapeld. Dit wordt in het voorjaar weer verwijderd. De eerste 4 tot 6 bladeren moeten dan worden vernietigd.
- Als ondanks alle preventieve maatregelen een besmetting heeft plaatsgevonden, zijn er chemische middelen om de schimmel te vernietigen. Een ecologische aanpak is het verwijderen en vernietigen van de aangetaste bladeren.
Een andere ziekte die stokrozen kan treffen, is de verwelkingsziekte. Dit wordt ook veroorzaakt door schimmels. Afhankelijk van het type schimmel worden verschillende delen van de plant aangetast. De ziekteverwekker vernietigt de watervaten in de plant. In de meeste gevallen sterft de plant. Als een plant wordt aangetast door verwelkingsziekte, moeten de hele plant en de omliggende grond worden opgegraven en volledig worden vernietigd.
Slakken, kevers, bladwespen en rupsen kunnen ook enthousiast zijn over de stokroos. Als de besmetting klein is, kunnen de plantenplagen eenvoudig worden verzameld. Als bladeren al beschadigd zijn, worden deze ook verwijderd. Als de besmetting echter al uit de hand is gelopen, bereikt vaak alleen het gebruik van een insecticide het gewenste resultaat.
