Naast de hondsroos zijn er nog andere wilde rozensoorten zoals de appelroos of de aardappelroos. Ze hebben het voordeel dat de natuur ze een aantal eigenschappen heeft gegeven waardoor ze aanzienlijk minder gevoelig zijn voor bijvoorbeeld extreem weer. Hoewel ze het op zichzelf goed doen, zijn ook de wilde versies van de roos gebaat bij een goede verzorging. Dit bevordert een sterke groei en produceert veel bloemen.
Bemesten
Onvruchtbare grond is geen probleem voor de wilde roos, maar hij reageert dienovereenkomstig met een verminderde bloei. Dit is puur zelfbescherming, omdat het enerzijds de voedingsstoffen mist om veel bloemen te produceren.om ze in leven te houden en aan de andere kant ziet ze weinig kans dat de vruchten in de omgeving zich goed zullen ontwikkelen.
Te veel voedingsstoffen zijn echter ook schadelijk voor de rozen, omdat dit alleen de vorming van nieuwe scheuten bevordert, maar de bloemen bloeien meestal ook niet. De uitdaging voor tuinders is dan ook om een ideale balans in de voedingsstoffenbalans te vinden. Daarom mag de wilde vorm van rozen maximaal één keer per jaar worden bevrucht.
De ideale tijd is in de lente, wanneer de knoppen verschijnen. Voor de bemesting wordt rijpe compost gebruikt, die enerzijds in de bodem wordt ingewerkt en anderzijds ook kan worden opgestapeld. Zoals alle rozen houden ook wilde vormen ervan zich op te stapelen en reageren ze vaak met nieuwe scheuten uit de grond.
Tip:
In het najaar kun je ook mulchen met wat bladeren, dit is een goede bescherming voor de winter en zorgt ook voor wat voedingsstoffen en een gezond bodemleven in het gebied rond de onderstam.
Gieten
De wilde roos en ook gecultiveerde vormen ervan, zoals ‘Rosy boom’, kunnen langdurige droogte verdragen. Maar zelfs zeer natte bodems hebben er meestal niet zoveel last van, zolang ze maar niet permanent onder water staan. In de zomer hoeven de rozenstruiken niet per se water te krijgen. In de bloemknop- en bloeifase zijn de wilde vormen echter net zo gevoelig als gekweekte soorten. Daarom moet in geval van langdurige droogte in de lente of vroege zomer regelmatig water worden gegeven totdat de bloei eindigt. Bij het besproeien moet met de volgende punten rekening worden gehouden:
- gebruik kalkvrij water (regenwater)
- Vermijd wateroverlast
- Geef de bladeren geen water
Wateroverlast is een veel voorkomend probleem, vooral op zeer zware grond. Dit kun je tegengaan door meerdere keren per jaar de grond rond de roos los te maken. Indien nodig kan er ook wat zand in verwerkt worden. Bij het losmaken van de grond moet er echter op worden gelet dat er niet te diep in de grond wordt gewerkt, zodat de wortels niet worden beschadigd.
Voortplanting
Rozen vermeerderen is altijd moeilijk met gecultiveerde vormen. Helemaal anders is het bij de wilde originele vorm van rozen. Staat er al een populaire soort in de tuin of heb je een mooie struik in het wild ontdekt, dan zijn er verschillende manieren waarop je de planten kunt vermeerderen.
De complexere variant is vermeerdering via zaden. Om dit te doen, volgt u deze stappen:
- oogst rijpe rozenbottels.
- Verwijder kernen
- Zet de zaden in de herfst in de grond (gebruik geen zaaibakje)
- bewaren tegen uitdrogen tot het ontkiemen
Om wilde vormen van rozen te laten ontkiemen, hebben ze een vleugje kou nodig en moeten ze de hele winter in de grond liggen. Gedurende deze tijd is het bijzonder belangrijk dat de korrels niet uitdrogen.
Tip:
Als je vergeet de zaden in de herfst te zaaien, kun je proberen ze een tot twee weken in de koelkast te bewaren en ze dan in het voorjaar te zaaien. Deze koude impuls is vaak voldoende om de zaden te laten ontkiemen, hoewel direct zaaien in de herfst meestal succesvoller is.
De eenvoudigere en snellere methode is vermeerdering via stekken in de herfst. Om dit te doen, worden tweejarige scheuten schuin afgesneden met een scherp mes. De scheuten moeten minimaal acht tot tien ogen hebben. Alles erboven wordt ook verwijderd met een schuine snede. De stekken worden vervolgens minimaal vier tot vijf ogen diep in de grond begraven. Tegen volgend voorjaar zouden zich nieuwe scheuten moeten hebben gevormd op de resterende ogen aan de oppervlakte.
Ziekten en plagen
Het goede nieuws is dat er geen ziekten zijn waarvoor gevreesd wordt in de gecultiveerde vormen die de wilde vormen zouden kunnen aantasten. Zelfs gecultiveerde wilde vormen zoals Rosy Boom zijn niet vatbaar voor ziekten. Er zijn echter enkele plagen die er niet voor zorgen dat de plant afsterft, maar die de ontwikkeling en de bloemen kunnen schaden. Deze omvatten:
- Rozengalwesp
- Tuinbladkever
- Rozenkevers (verschillende soorten)
Er kan vooral weinig tot nauwelijks tegen de rozenkevers worden gedaan. In sommige gevallen zijn sommige soorten rozenkevers zelfs beschermd en mogen daarom niet worden gedood. Als er sprake is van een verhoogd voorkomen van rozenkevers, kunnen de kevers worden verzameld en losgelaten op andere bloeiende planten zoals vlierbessen. Er zijn geschikte lokstofvallen in de handel verkrijgbaar voor de kafkever. Ook helpt het om tijdens het vliegseizoen in mei en juni het gazon niet te kort te maaien. Open plekjes in het gras zijn voor hem een welkome uitnodiging om daar zijn eieren te leggen. De larven beschadigen vervolgens het gazon, terwijl de volwassen kevers de planten in de tuin, zoals wilde rozen, aanvallen.
Als de rozengalwesp zijn eieren in de wilde roos legt, leidt dit tot lelijke groei en worden de zogenaamde rozengallen of galappels gevormd. Hoewel de rozengalappels er interessant uitzien, kunnen ze de rozen verzwakken. Enkele galappeltjes zijn niet schadelijk voor de roos; als ze vaker voorkomen moeten de aangetaste takken worden afgesneden. De galappels kun je gewoon in de compost gooien.
Als preventieve maatregel kunnen ook nuttige insecten in de tuin worden gepromoot, wat het leven van schadelijke insecten moeilijk maakt. Het gaat hierbij vooral om sluipwespen, diverse roofvliegen en vogels. De sluipwespen zijn bijzonder nuttig bij de bestrijding van het larvale stadium, aangezien de sluipwesp haar eieren legt in de larven van andere insecten.
Snijden
Het snoeien van wilde vormen van de roos verschilt aanzienlijk van gecultiveerde vormen. In principe behoeft de wilde vorm geen snoei, maar meestal is het wel nodig om de weelderige groei wat te vertragen. Er zijn drie varianten bij het snijden:
- Planten snijden
- jaarlijkse verlaging
- Radicale snit
Planten snijden
Snoeien bij het planten gebeurt alleen tijdens het planten. Sterke scheuten worden ingekort tot vier tot vijf ogen. Zwakkere scheuten op maximaal twee ogen. Zeer zwakke of onvolgroeide scheuten kunnen volledig worden verwijderd. Uiteindelijk zou je een compacte kast moeten hebben met voldoende ruimte voor alle scheuten. Als het riet erg dicht is, kunnen zwakke scheuten ook dicht bij de grond worden afgesneden.
Jaarlijkse verlaging
Jaarlijks knippen kan zowel in de lente als in de herfst worden gedaan. Het doel van deze snede van de hondsroos is enerzijds om hem vorm te geven en anderzijds om de resten van de vruchtstengels te verwijderen. Snoeien kan in de herfst als het fruit rijpt. Veel mensen laten de rozenbottels echter tot volgend jaar staan als decoratieve herfstversiering en voor vogels. In dit geval worden de resterende fruithoofdjes uiterlijk in het vorstvrije voorjaar teruggesnoeid.
Ongeacht of de vruchten blijven zitten of niet, vormsnoei moet zeker in de herfst worden gedaan. Zo worden takken en twijgen die te dichtbij staan verwijderd. Ook scheuten ouder dan drie jaar worden in het najaar verwijderd om de vorming van jonge en sterke scheuten te stimuleren.
Radicale snit
Rosy boom en andere wilde rozenvormen vereisen ook weinig inspanning qua verzorging. Het is heel goed mogelijk om de wilde vorm meerdere jaren te laten groeien zonder hem af te snijden. Het probleem is echter dat het onderste gebied na een tijdje de neiging heeft kaal te worden en niet meer zo aantrekkelijk is om naar te kijken. Dan is het uiterlijk tijd voor een radicale bezuiniging.
Dit gebeurt in het vroege najaar, zodat de vaste plant voldoende tijd heeft om de wonden te sluiten. Als er in het voorjaar een radicale snede wordt uitgevoerd, kan dit ervoor zorgen dat de rozen gaan bloeden en volledig afsterven. In de herfst hebben tuinders echter de kans om niet alleen de vaste planten goed de winter door te krijgen, maar ook om het uitlopen van slaapogen in de lente te bevorderen.
Een radicale snede dringt meestal diep in het oude hout door. Oude takken worden ingekort tot ongeveer heuphoogte. De interface mag niet te laag worden ingesteld, anders wordt de kans op het ontwaken van slapende ogen steeds kleiner. Als een radicale snede zelfs maar nieuwe scheuten uit de grond bevordert, kunnen volgend jaar zeer oude scheuten die alleen tot heuphoogte zijn ingekort, volledig worden verwijderd.
Tip:
Schieten die het gevolg zijn van snoeien kunnen opnieuw als stek worden gebruikt.
