Edellijke rozen zijn met hun hoge groei en prachtige bloemen een magische blikvanger in de tuin. Na enige tijd - soms zelfs na vele jaren - ontwikkelen ze echter vreemd uitziende scheuten waarvan de bloemen er totaal anders uitzien dan de oorspronkelijke variëteit. Dit zijn wilde scheuten die absoluut moeten worden verwijderd, anders zullen ze snel de nobele variëteit verdringen. Hoe u wilde scheuten correct kunt identificeren en verwijderen.
Wat zijn wilde scheuten?
Edelrozen zijn eigenlijk twee planten, aangezien deze variëteiten zijn ontstaan uit een wilde onderstam (de zogenaamde “wildling”) en de geënte edele roos. Hiervoor sneden de veredelaars de kroon af en – als het geen stamroos is – ook de houtige bovengrondse delen van de wilde roos, zodat alleen de onderstam overblijft. De telg wordt vervolgens verfijnd en na een succesvolle groei ontkiemt hij uiteindelijk en ontwikkelt hij bladeren en bloemen. In veel gevallen – soms zelfs na jaren – verschijnen er wilde scheuten die direct uit de onderstam groeien. Dit gedrag is volkomen natuurlijk, de onderstam is immers een plant die zich wil ontwikkelen en groeien.
Hoe herken je wilde scheuten op rozen?
Een oude tuinierwijsheid zegt dat rozenscheuten met vijf bladeren blijven staan, maar takken met zes of zelfs zeven bladeren moeten worden verwijderd. In principe is deze regel echter slechts een richtlijn, omdat niet alle edele rozen slechts vijf bladeren hebben - sommige hebben aanzienlijk meer, met zes, zeven of zelfs negen bladeren. Een wilde scheut hoeft er niet altijd significant anders uit te zien dan de telg, want de vorm en kleur van de bladeren zijn ook afhankelijk van de gebruikte variëteit – net als de vorm van de stekels of de hardheid van de scheuten.
Overzicht van typische kenmerken van wilde scheuten
Aangezien zaailingen van de hondsroos (Rosa canina) en de meerbloemige roos (Rosa multiflora) vaak worden gebruikt voor edele rozen, kunt u op de volgende kenmerken letten:
- Gebladerte is vaak lichter dan de edele variëteit
- Schieten, bladeren en stekels groeien in een andere richting
- Schieten groeien merkbaar sneller dan nobele scheuten
- Takken kunnen (licht) overhangen
- wit-roze of roze, eenvoudige bloemen verschijnen tussen juni en juli
Wilde scheuten groeien altijd onder het entpunt
Het belangrijkste identificerende kenmerk is echter dit: wilde scheuten groeien altijd ruim onder het entpunt. Als je niet zeker weet of het een wild instinct is of niet, controleer dan waar het vandaan komt. Het entpunt is vrij gemakkelijk te herkennen: bij de meeste soorten edele rozen bevindt het zich net boven de onderstam en ziet het eruit als een min of meer uitgesproken verdikking. Omdat de entplaats voor rozen altijd begraven moet zijn, moet u de wortelhals blootleggen om de oorsprong van de scheut te controleren: als de scheut van een plaats onder de verdikking komt, is het een wilde scheut. Als hij daarentegen naar boven groeit, is het een telg.
Tip:
Bij stamrozen kunnen de wilde scheuten ook direct op de stam en ver boven de grond ontkiemen. Hier bevindt het entpunt zich vaak alleen aan het einde van de stam, omdat alleen de kroon van de edele variëteit op de wortels en stam van de wildling is geënt.
Kunnen wilde scheuten niet ook boven de entplaats groeien?
Nu lijkt het, vooral bij oude rozen, soms alsof de wilde scheuten boven het entpunt groeien. Vanuit botanisch oogpunt is dit niet mogelijk, maar wel eenvoudig uit te leggen: Als de roos lange tijd op zijn plek heeft gestaan, kan het entgebied na verloop van tijd bloot komen te liggen – bijvoorbeeld omdat regenwater de grond wegspoelt of de tuinman bewerkt de grond met een schoffel of een schoffel heeft per ongeluk een ander tuingereedschap verwijderd. Als het u lijkt dat de wilde scheuten uit het verkeerde deel van de plant ontkiemen, kijk dan of het entgebied blootligt. Verwijder in dit geval de wilde scheuten en stapel de roos zo op dat de verdikking minimaal vijf centimeter onder het oppervlak zit.
Waarom is het belangrijk om wilde scheuten te verwijderen?
Verwijder wilde scheuten zo snel mogelijk als ze
- sterker en sneller groeien dan de nobele variëteit
- voedingsstoffen, water en licht beroven van de nobele variëteit
- geleidelijk de edele variëteit verdringen
In sommige gevallen kan het zover komen dat het verfijnde deel van de plant letterlijk wordt afgewezen door de sterke groei van de wildling. De telg sterft echter meestal slechts geleidelijk af als de wilde onderstam doordringt. Menig onervaren tuinman geniet een paar jaar van een zogenaamd tweekleurige roos - totdat het ene deel van de plant het andere volledig vervangt. Bedenk dat nobele variëteiten altijd zwakker en kwetsbaarder zijn dan wilde rozen. Dat is immers ook de reden waarom ze op een wilde basis worden geënt; zo combineert de tuinman schoonheid met robuustheid.
Hoe en wanneer verwijder je wilde rozenscheuten?
Verwijder wilde rozenscheuten wanneer je ze ontdekt. In dit geval hoeft u zich niet aan specifieke, ideale snoeimomenten te houden, maar kunt u op elk moment actie ondernemen. Controleer eerst of het daadwerkelijk om een wilde spruit gaat en ga dan als volgt te werk:
- Leg de oorsprong van de wilde scheut bloot, die zich vaak bij de wortelhals bevindt, d.w.z. H. in de grond.
- Druk de scheut lichtjes naar beneden met je duim en knip hem, indien nodig, iets af en scheur hem af met een krachtige ruk.
- Hiermee wordt ook de zogenaamde astring verwijderd, een ringvormige tumor.
- Als dit niet wordt verwijderd, zal de basis op dit punt opnieuw ontkiemen.
- Als er een risico bestaat op ernstige verwondingen door schors, kunt u ook snijden.
- Dit is echter niet optimaal, omdat het de onderstam aanmoedigt om opnieuw te ontkiemen.
Kan wild kiemen vooraf worden voorkomen?
In principe kunnen wilde scheuten niet volledig worden vermeden, omdat dit volledig natuurlijk plantgedrag is. Je kunt de wilde groei echter met een paar trucjes beteugelen:
- Begraaf altijd het eindpunt, indien mogelijk
- Snij indien mogelijk geen wilde scheuten af, maar scheur ze liever
- Verwijder wilde scheuten altijd direct bij de bron
- verwijder ook het delende weefsel (de “astring”)
- Snijd wilde scheuten nooit vlak boven de grond
- dan worden ze alleen maar sterker
Tip:
Aangezien de entplaats voor rozen ook begraven ligt, kan de edele roos na een tijdje ook wortel schieten en zo onafhankelijk worden van het substraat. Kijk dus nog steeds waar de zogenaamd wilde scheut eigenlijk vandaan komt; scheuten die uit de grond groeien kunnen ook tot de nobele soort behoren.
