Om ervoor te zorgen dat een haag in de tuin dicht en groen blijft, is het noodzakelijk om er de juiste planten voor te kiezen. Naast de basisvereisten voor winterhardheid en het hele jaar door groene blad, is het ook belangrijk dat de struiken snoei goed verdragen en naar behoefte min of meer snel groeien.
Terms winterhardheid en groenblijvend
Planten die in de herfst of op andere momenten van het jaar hun bladeren niet over een groot gebied laten vallen, worden groenblijvend genoemd. De vernieuwing van het blad vindt plaats in een voortdurend, nauwelijks merkbaar proces, waardoor er tijdens het groeiseizoen voortdurend oud en nieuw blad aan de plant zit. Ter vergelijking: wintergroene planten vernieuwen hun blad in het voorjaar volledig, waardoor ze enige tijd kaal blijven. Planten die winterhard zijn, kunnen ook goed tegen diepe vorst. Door de structuur van de bladeren, stengels en vooral de plantensappen kunnen ze zonder schade de winter doorkomen. Terwijl vorsthardheid verwijst naar planten in hun natuurlijke omgeving, kenmerkt winterhardheid ook geïmporteerde tuinplanten.
Kersenlaurier (Prunus laurocerasus)
Deze struik komt oorspronkelijk uit Klein-Azië, maar is inmiddels zo goed aangepast aan ons klimaat dat hij niet alleen winterhard is, maar bij gebrek aan verzorging ook uit zichzelf zal zaaien en zich daardoor kan ontwikkelen tot een echt onkruid. Als hagen echter regelmatig worden gesnoeid, is dit risico laag. De planten zijn bijzonder geschikt voor grotere hagen, omdat ze een hoogte van maximaal 4 meter kunnen bereiken. De groenblijvende bladeren doen denken aan laurier, de kleine steenvruchten doen denken aan kersen, vandaar de naam. Sommige delen van de plant zijn giftig.
Vereisten en zorg
- Bodemgesteldheid: alle normale tuingronden zijn geschikt, geen speciale vereisten
- Water geven: in droge zomers en winters
- Bemesten: in het voorjaar met nieuwe groei met compost
- Snit: gemakkelijk te knippen, in het voorjaar
- Ziekten: Schimmelbesmetting mogelijk, eventueel behandelen met fungicide
- Plantafstand: afhankelijk van soort en grootte, 1 – 3 planten per meter
Occidentale levensboom (Thuja occidentalis)
De wilde vorm van deze cipressensoort komt oorspronkelijk uit Noord-Amerika, waar hij als boom een hoogte van wel 20 meter kan bereiken. Gecultiveerde vormen voor tuinen blijven aanzienlijk lager, waardoor ze ook als haag kunnen worden aangeplant. Het groenblijvende blad maakt ze ondoorzichtig. De plant is giftig vanwege de essentiële oliën die erin zitten.
Vereisten en zorg
- Bodemeigenschappen: bij voorkeur vochtig, droog getolereerd, kalkrijke, zandige leemgrond
- Locatie: zonnig tot gedeeltelijk in de schaduw
- Water geven: de eerste jaren vochtig houden, later in zeer droge omstandigheden is mulchen zinvol
- Bemesten: in het voorjaar met compost
- Snoeien: regelmatig nodig voor dichte heggen, juni en augustus, vermijd overmatig snoeien
- Ziekten: vooral schimmelziekten, eventueel behandelen met fungicide
- Plantafstand: tussen 2 en 3 planten per meter
Taxus (Taxus baccata)
Deze inheemse conifeer is erg populair als haagplant, omdat hij niet alleen groenblijvend en winterhard is, maar ook een zeer lange levensduur heeft. De wilde soort wordt ook het meest gebruikt in tuinen omdat hij robuust en goedkoop is. De taxus kan zowel voor lage hekken als voor grotere heggen worden gebruikt, met meer of minder krachtige planten. Wees voorzichtig met kinderen in het huishouden, taxusbomen zijn zeer giftig en hun rode vruchten kunnen verleidelijk zijn om te eten.
Vereisten en zorg
- Bodemtextuur: leemachtig, voedselrijk, kalkrijk, niet te droog
- Locatie: schaduwrijk of zonnig, geen speciale vereisten
- Water geven: vooral in het plantjaar de grond niet laten uitdrogen, later als het droog is
- Bemesten: direct bij het planten en later in het voorjaar met compost
- Snoeien: langzaam groeiend, regelmatig snoeien één keer per jaar in de lente voor een dichte groei
- Ziekten: nauwelijks vatbaar, mogelijk schimmelinfectie
- Plantafstand: langzaam groeiend tot 5 planten per meter, sterk groeiend 3 planten
Cipres (Chamaecyparis lawsoniana)
Net als de levensboom komen de wilde vormen van de valse cipres uit Noord-Amerika of Azië. De meeste soorten groeien als piramidevormige bomen of, zeldzamer, als struiken. Als vrije boom kan hij een hoogte bereiken van maximaal 55 m. Alle delen van de plant zijn giftig, consumptie leidt tot misselijkheid en braken, dit geldt ook voor huisdieren. De conifeer groeit zeer goed in de tuin en heeft een dichte, ondoorzichtige groei als hij op de juiste manier wordt gesnoeid.
Vereisten en zorg
- Bodemtextuur: licht zuur, vochtig zonder wateroverlast
- Locatie: bij voorkeur zonnig, met te veel schaduw, groeiachterstand en kaalheid
- Water geven: vers geplant vochtig houden, later alleen in zeer droge omstandigheden
- Bemesting: in de lente en de herfst
- Snoeien: snoei in het voorjaar niet in het oude hout, anders ontbreekt er nieuwe groei
- Ziekten: Behandel schimmelziekten met fungiciden en beperk ongedierte
- Plantafstand: tussen de 30 en 50 cm afstand tussen de planten
Groenblijvende hulst (Ilex aquifolium)
De hulst staat vooral bekend als kerstversiering. Omdat de bessen in de winter goed opvallen met hun felrode kleur worden ze ook wel winterbessen genoemd. Kenmerkend zijn de donkergroene bladeren, die een leerachtige glans hebben en de doornige tanden aan de zijkanten. De hulst is wijdverspreid over de hele wereld en komt ook voor op onze breedtegraden. Daarom is winterhardheid voor hen geen probleem. Net als bij de taxusboom is voorzichtigheid geboden bij kinderen. De plant is giftig, inclusief de bessen. Als vrije boom kan de hulst enkele meters hoog worden, maar hij is ook geschikt als kleine haagplant.
Vereisten en zorg
- Bodemkwaliteit: vochtig, voedselrijk, licht zuur, geen kalkhoudende kleigrond
- Locatie: helder, maar niet in de volle zon, schaduw wordt getolereerd
- Water geven: alleen in zeer droge omstandigheden
- Bemesten: in het voorjaar met bladcompost of rododendronmest, schorsmulch is nuttig
- Snoeien: compatibel met zagen in oud hout, vroege lente of vroege zomer
- Ziekten: vaak Ilex mineervlieg, verwijder aangetaste bladeren en scheuten
- Plantafstand: afhankelijk van soort en maat, 2 tot 6 planten per meter
- Winterbescherming: gevoelige rassen beschermen met vlies
Liguster (Ligustrum vulgare)
De ligusterfamilie heeft zowel bladverliezende als groenblijvende variëteiten. De gewone liguster komt oorspronkelijk uit Europa en is bekend onder veel verschillende namen. Deze omvatten regenwilg en kornoelje. In milde winters vallen de oude bladeren in het voorjaar geleidelijk af als er nieuwe groei ontstaat. In strengere winters kunnen de bladeren eerder vallen. Bladeren en vruchten van de plant zijn giftig. Zelfs contact met het plantensap tijdens het snoeien kan irritatie van de huid veroorzaken.
Tip:
Liguster is zeer geschikt voor natuurlijke heggen, omdat het een populaire plek is voor vogels en insecten.
Vereisten en zorg
- Bodemtextuur: droog tot matig vochtig, zandig tot leemachtig
- Locatie: zonnig, schaduwrijk getolereerd
- Water geven: verdraagt droogte, kan langere perioden zonder water verdragen
- Bemesten: bij het planten en in het voorjaar met compost is mulchen nuttig
- Snoeien: bij sterke groei tweemaal per jaar, in de vroege zomer en eind augustus, is verjongingssnoei in het oude hout mogelijk
- Ziekten: behoorlijk robuust, schimmelziekten of plagen mogelijk
- Plantafstand: 4 tot 5 planten per meter
Buxus (Buxus sempervirens)
Het gewone buxus komt oorspronkelijk uit Midden-Europa. Er zijn echter nog andere soorten buxus over de hele wereld, vooral op het noordelijk halfrond. Wanneer de gewone buxus vrij groeit, kan hij tot 6 m hoog worden. De plant kenmerkt zich door zijn dichte vertakking en goede snoeitolerantie. Buxus kan in elke denkbare vorm worden gezaagd en wordt één tot vijf keer per jaar teruggesnoeid. Alle delen van het buxus zijn ook giftig.
Vereisten en zorg
- Bodemkwaliteit: doorlatend, geen wateroverlast, verder niet veeleisend
- Locatie: beschermd, niet in de volle zon, bij voorkeur in de schaduw
- Water geven: tolereert grotere droogte, maar water geven is zinvol
- Bemesten: in de lentecompost of speciale buxusmest
- Snijden: zeer compatibel met snijden, hoe vaker het wordt gesneden, hoe dichter het groeit
- Ziekten: Schimmelziekten en buxusboorders leiden tot schietdood
- Plantafstand: 10 per meter voor kleine heggen, 5 tot 6 voor grote
- Winterbescherming: beschermen tegen fel zonlicht
Cotoneaster (Photinia x fraseri)
Deze groenblijvende boom behoort tot de rozenfamilie. De meeste soorten komen oorspronkelijk uit Noord-Amerika of Zuid- of Oost-Azië. Bijzonder fraai zijn de bronsrode bladscheuten. De struik kan een hoogte bereiken van maximaal 3 meter. Cultivars blijven wat lager. Met de leeftijd neemt de loquat vooral in breedte toe. De rode vruchten, die in de herfst worden gevormd, worden vaak door vogels gegeten. Bij mensen kan het eten van de bessen vergiftigingsverschijnselen veroorzaken, zelfs als andere delen van de plant geen gif bevatten. Bijzondere voorzichtigheid is geboden bij kinderen.
Vereisten en zorg
- Bodemkwaliteit: voedselrijk, matig droog, doorlatend, geen wateroverlast
- Locatie: beschut, zonnig tot gedeeltelijk schaduw
- Water geven: regelmatig in het begin
- Bemesten: in het voorjaar met compost
- Snoeien: na de bloei in het voorjaar
- Ziekten: Schimmelziekten of plagen mogelijk, kunnen worden geëlimineerd door te snoeien
- Plantafstand: 2 tot 3 planten per meter
- Winterbescherming: enkele vorstgevoelige rassen
Tip:
De variëteit 'Robusta' verdraagt het beste vorst.
