In de natuur groeit berglaurier (Kalmia latifolia), ook wel laurierroos genoemd vanwege zijn mooie bloemen, voornamelijk in de bergbossen van Noord-Amerika. Daar wordt de groenblijvende struik ruim vijf meter hoog. Op onze breedtegraden bereikt hij deze indrukwekkende hoogte echter niet. De donkerrode knoppen vormen zich vanaf mei in dichte bloemschermen aan de toppen van de scheuten en zijn op zichzelf al een lust voor het oog. Tijdens de bloeifase veranderen de komvormige bloemen van verschillende tinten roze naar krachtig rood of helder wit.
Locatie
De prachtige laurierroos uit de heidefamilie heeft niet veel ruimte nodig omdat de struik voornamelijk rechtopstaand groeit en ook heel langzaam. Naast enkele soorten die tot drie meter hoog worden, zijn er ook een aantal soorten die compact blijven en een maximale hoogte van een meter bereiken. Daarom worden ze vooral aanbevolen voor kleine tuinen. Een berglaurier houdt van halfschaduwrijke plaatsen en kan in de tuin perfect gecombineerd worden met rododendrons of azalea's, waarvan de bloei vrijwel naadloos volgt. Maar hij groeit ook in de volle zon of op schaduwrijke plaatsen. Vermijd echter de felle zon in combinatie met gereflecteerd licht, bijvoorbeeld van grote raampartijen aan zuidelijke of zuidwestelijke huismuren. In de schaduw verliezen de betoverende bloemen hun heldere kleuren.
- Lichtbehoefte: zonnig tot gedeeltelijk in de schaduw
- beschut tegen de wind
- geschikt voor individuele plaatsing of groepsbeplanting
- mooi in combinatie met azalea of rododendron
- ook geschikt als potplant
Vloer
De aantrekkelijk bloeiende struik is niet bijzonder kieskeurig wat betreft de toestand van de tuingrond. Voor een gezonde groei is een humusrijke, doorlatende en lichtzure grond meestal voldoende. De struik is echter niet bijzonder aanpasbaar aan extreme bodemomstandigheden. Een belangrijke factor voor een goede groei is vochtige maar goed doorlatende grond. De anders weinig veeleisende plant tolereert geen droogte, net zomin als wateroverlast. Als er al rododendrons in uw tuin groeien, zal berglaurier ook zonder problemen gedijen.
- vochtig-fris
- humus en matig voedingsrijk
- goed doorlaatbaar voor water
- zure grond
- pH-waarde: 4,5 tot 5,5
- niet compatibel met kalk
- groeit niet goed op klei- of zandgronden
Tip:
Als u de pH-waarde van uw tuingrond niet weet, kunt u teststrips kopen in winkels (tuinwinkels of apotheken) en deze gebruiken om uw grond eenvoudig te controleren. De laurierroos verdraagt geen kalkrijke grond.
Planten
De laurierroos ziet er bijzonder goed uit in zijn eigen positie. Maar hij kan ook als haagplant gebruikt worden. Azalea's en rododendrons worden aanbevolen als combinatiepartners, en berglaurier volgt naadloos de bloeifase in mei en zorgt zo voor extra kleuraccenten in de tuin. De beste tijd om de struik te planten is de lente of de herfst. Als de bodemgesteldheid niet optimaal is, moeten deze vóór het planten worden verbeterd. Hiervoor moet een oppervlakte van minimaal één vierkante meter en 50 cm diep worden uitgegraven en gemengd met de betreffende componenten. Als u meerdere berglaurierstruiken tegelijk plant, verander dan de grond in het hele bed. De struik heeft veel organische, humusrijke grond nodig waarin hij zijn wortels kan verspreiden.
- Tijd: lente (april/mei) of herfst (september/oktober)
- Zware grond goed uitgraven, losmaken en zand, veenmos en compost toevoegen
- zandige en dorre grond verrijken met humus of compost en veenmos
- Plantgat: minimaal drie keer de breedte van de baal en twee keer de diepte
- vul eerst hoogwaardig plantensubstraat in
- Substraat: humus of compost, zand en veenmos
- De kluit goed water geven voordat u gaat planten
- Plaats de baal en vul met substraat
- Plantdiepte: zoals voorheen
- mag niet te diep geplant worden
- het punt waar de stam de wortels raakt, moet zich boven het grondniveau bevinden
- maak een waterrand van tuingrond rond het plantgat
- kom rustig
- goed gieten
Tip:
Om ervoor te zorgen dat de Kalmia latifolia goed kan groeien, heeft hij in het begin regelmatig water nodig.
potplanten
De kleine berglauriersoorten zoals 'Nani', 'Ostbo Red' en 'Peppermint', die zeer langzaam groeien en slechts een hoogte van 1 m bereiken, zijn bijzonder geschikt voor de teelt in een plantenpot. De struik heeft relatief ondiepe wortels, maar heeft toch een grote pot nodig om sterk en gezond te worden. Kleipotten met schotels zijn het meest geschikt omdat het materiaal de vochtbalans in het wortelgebied goed reguleert. Zorg ervoor dat deze plantenbakken vorstbestendig zijn.
- Gebruik hoogwaardig potsubstraat
- moet humus en goed gedraineerd zijn
- aan de andere kant moet het vocht goed kunnen vasthouden
- Mengsels van humus of compost, veenmos en zand zijn perfect
- alternatief azalea- of rododendrongrond
- De plantenbak moet minimaal 10 cm groter zijn dan de kluit
- maak eerst een drainage van klei, lavakorrels of iets dergelijks
- vullen met substraat
- Plant plaatsen en gaten opvullen met substraat
- goed gieten
Verzorging
De groenblijvende struik met zijn leerachtige, glanzende bladeren is winterhard en zeer gemakkelijk te verzorgen. Met een groeisnelheid van slechts zo'n 5 tot 10 cm per jaar is de kans klein dat de plant in korte tijd te groot wordt voor zijn standplaats. Bovendien bloeit de kalmia al op jonge leeftijd, dus zelfs kleine exemplaren uit het tuincentrum bloeien niet lang.
Gieten
De berglaurier verdraagt geen wateroverlast of droge substraten. De boom heeft een zeer ondiep wortelgestel en heeft meer water nodig dan de meeste andere struiken in de tuin. Water geven is vaker nodig in een emmer dan buiten. Humusrijke grond kan water beter opslaan en geleidelijk afgeven aan de ondiepe wortels van de bloeiende struik. Houd de grond gelijkmatig vochtig en laat deze niet uitdrogen. Opnieuw water geven is nodig als de bovenste substraatlaag iets is opgedroogd. In halfschaduw is Kalmie veel gemakkelijker te verzorgen qua waterverbruik.
Tip:
Een laag mulch van schors of dennennaalden zorgt ervoor dat het water niet zo snel verdampt en voorkomt tegelijkertijd ongewenste verdichting en een verhoging van de pH-waarde tot in het alkalische bereik.
Bemesten
Op humusrijke substraten zijn aanvullende voedingsstoffen pas na enkele jaren nodig. In armere gronden of planten die op de locatie goed ingeburgerd zijn, ondersteunt een portie compost in het voorjaar de bereidheid van de Kalmia latifolia om te bloeien en zijn verdediging. Het is belangrijk om de struiken niet te veel voedingsstoffen te geven, anders verbranden de bladeren en krijgen ze een bruine rand. Plant een berglaurier daarom niet in de buurt van gazons die u bemest met producten met een hoog stikstofgeh alte. Buitenplanten worden in het voorjaar bemest, kuipplanten alleen tijdens de groeifase tussen april en begin augustus.
- slechts één keer per jaar voorzichtig bemesten
- in het voorjaar met compost of hoornkrullen
- dien geen grote hoeveelheden stikstof toe
- Gebruik kunstmest voor zure bodemomstandigheden
- slechts ¼ van de aanbevolen hoeveelheid kunstmest voor azalea's en rododendrons
- Bemest potplanten met vloeibare meststof voor zuurminnende planten (eens in de zes weken met halve concentratie)
Let op giftig
Het enige nadeel van deze bijna perfecte plant: hij is in alle delen erg giftig. Daarom wordt het in Engelssprekende landen ook wel lambkill genoemd. In het oostelijke deel van de VS veroorzaakt de struik met de extravagante bloemen regelmatig de dood van grazend vee (vooral schapen). Draag uit voorzorg handschoenen bij het verpotten of snoeien van de struik. Het is ook raadzaam om het afval veilig weg te gooien, zodat kinderen of dieren er niet per ongeluk mee in aanraking komen.
De giftige componenten zijn te vinden in alle delen van de plant, maar vooral in de bladeren. Huidcontact kan roodheid en huiduitslag veroorzaken die brandt of jeukt. Bij orale inname veroorzaken kleine hoeveelheden misselijkheid, braken, diarree, verhoogde speekselvloed en duizeligheid. In het ergste geval kan inname echter ook leiden tot de dood bij mensen. Het kweken van berglaurier kan daarom beter worden vermeden als kleine kinderen of dieren het risico lopen de bladeren van de plant op te eten.
Uitgebloeide bloemen opruimen
Om de bloei van Kalmia latifolia te stimuleren, moeten verwelkte planten tijdens de bloeiperiode in mei en juni regelmatig worden geplukt of geknipt. Enerzijds zorgt dit ervoor dat de struik er verzorgder uitziet, maar anderzijds hoeft de plant zijn energie niet te steken in het produceren van zaden en blijft hij dus nieuwe bloemen produceren.
Snijden
Anders hoeft de zeer langzaam groeiende laurierroos zelden te worden geknipt. Snoei alleen dood, onvolgroeid of ziek hout in de winter of het voorjaar. Als een jonge plant slechts matig vertakt, kan een bossige groei worden bevorderd door zorgvuldig te snoeien. Houd er rekening mee dat berglaurier giftig is en draag uit voorzorg handschoenen. Ook de geplukte bloemen en de stekken dient u op een veilige manier weg te gooien. Indien snoeien gewenst of noodzakelijk is, dient u dit in juni direct na de bloei te doen, zodat u volgend jaar de bloei niet hoeft te missen.
- geen ernstige snoei nodig
- droge, verwelkte en zieke takken uitknippen
- het hele jaar door mogelijk
- knip alle naar binnen groeiende en kruisende takken af
- zwakke scheuten aan de basis inkorten
- vermijd grote wonden
- Snoei jonge planten lichtjes om de vertakking te verbeteren
- beste tijd: direct na de bloei
- kort enkele onvertakte takken in met 1/3
- knip altijd over een naar buiten gericht oog
Als de berglaurier zwaar kaal, slecht gegroeid of ziek is, kun je de struik bijna tot op grondniveau terugsnoeien. Laat echter minimaal één paar ogen op elke scheut zitten, zodat deze weer krachtig kan uitlopen. Oudere planten overleven deze radicale verjongingsbehandeling heel goed, ook al hebben ze dan ongeveer 10 jaar nodig om terug te keren naar hun oorspronkelijke grootte.
Verpotten
Potplanten hebben als ze jong zijn alleen regelmatig een iets grotere plantenbak nodig. Controleer in het voorjaar of de wortels de rand van de pot al hebben bereikt. Als u een dicht weefsel aan de zijkant of onderkant van de baal ziet, moet deze worden verpot. De nieuwe emmer moet minimaal 10 cm groter zijn dan de oude. Vul als drainage wat geëxpandeerde klei, lavakorrels of kleischerven aan en vul de zo ontstane ruimte aan met hoogwaardig substraat van veenmos, humus en zand. Oudere planten hebben nauwelijks grotere containers nodig, maar moeten af en toe verse aarde krijgen. Vervang ongeveer elke twee tot drie jaar een deel van het oude plantensubstraat.
Overwintering
De berglaurier komt oorspronkelijk uit Noord-Amerika en groeit in berggebieden onder omstandigheden die vergelijkbaar zijn met die hier heersen. De planten zijn daarom op onze breedtegraden absoluut winterhard en vereisen geen beschermende maatregelen tijdens het koude seizoen. Alleen jonge planten en potplanten zijn iets gevoeliger.
- bedek jonge buitenplanten in het wortelgebied met bladeren of mulch in de herfst
- Plaats de pot op een beschermde plaats
- Plaats de emmer op een piepschuimplaat of houten blok
- Wikkel de pot met fleece, jute of folie
- water voorzichtig in de winter en niet bemesten
Propageren
Zelf een kalmia propageren is niet zo eenvoudig. Omdat stekken zelden wortel schieten en het zaaien van de verschillende cultivars niet altijd succesvol is, is vermeerdering met plantenbakken de enige haalbare optie voor de hobbytuinier. Alleen wilde vormen kunnen gemakkelijk uit zaden worden vermeerderd.
- Tijd voor verlaging: vroege zomer
- buig een lange, enigszins houtachtige scheut naar de grond
- teken een langwerpig kanaal van ongeveer 10 cm diep in de grond
- leid de scheut in de grond, in het midden tot aan het buitenste derde deel
- de schietpunt moet aan de andere kant uitkijken
- Bedek scheuten in de grond met aarde
- weeg het gebied met gewichten (stenen enz.)
- Geleid de punt van de scheut naar boven op een stok (anders groeit hij scheef)
Op zijn vroegst in het najaar, maar zeker volgend voorjaar, heeft de scheut zijn eigen wortels in de grond gevormd en kan hij gescheiden worden van de moederplant. Als er bij de controle slechts heel weinig of korte wortels zichtbaar zijn, is het beter om de scheut wat meer tijd te geven.
Speciale varianten
Zelfs van een afstand ziet de berglaurier er voor de kijker erg indrukwekkend uit als hij in bloei staat. Bij nadere beschouwing onthult hij echter pas zijn volle, delicate schoonheid, omdat elke knop en elke individuele bloem een klein kunstwerk op zichzelf is. Kalmia latifolia is verkrijgbaar in verschillende soorten die qua hoogte en bloemkleur van elkaar verschillen:
‘Bandeau’
- Groeihoogte: tot 3 m (ook bekend als grote berglaurier)
- ook verkrijgbaar als kleine versie tot 1,2 m hoog
- Honderden roze bloemen, sommige met rode spikkels
- bijzonder resistent tegen schimmelziekten
‘Beacon’
- Synoniem: Laurierroos 'Beacon'
- Groeihoogte: maximaal 150 cm
- felrode tot roze bloemen
- zeer robuust
- ook geschikt voor ruigere gebieden (koude wind)
‘Black Label’
- Groeihoogte: 2,5 m (een van de grootste variëteiten)
- witte bloemen met donkere ring
‘Eskimo’
- Groeihoogte: 1,5 tot 2 m
- zeldzame puur witte bloem
- goede resistentie tegen bladvlekken
‘Galaxy’
- Groeihoogte: 1,0 tot 1,5 m
- witte achtergrond met bordeauxrode stippen
- stervormige bloemen
- De bloemvorm verschilt sterk van de wilde berglauriersoorten
‘Caleidoscoop’
- Groeihoogte: 1,0 tot 1,5 m
- heldere, roze bloemen met witte rand
‘Menuet’
- Groeihoogte: maximaal 1,5 m
- opvallende witte bloemen met een intens rode bloemrand
‘Middernacht’
- Groeihoogte: 1 tot 1,5 m
- rood-zwarte bloemen
- De buitenkant van de bloem is wit
- zeer zeldzame variëteit
‘Moyland’
- Groeihoogte: tot 2 m
- donkerroze bloemen
‘Nani’
- Groeihoogte: minder dan 1 m (groeit zeer langzaam)
- witte bloemen met kaneellint
- bloeit zeer rijk
‘Ostbo Rood’
- Groeihoogte: 80 tot 100 cm
- sterke felrode knoppen
- open in een lichtroze bloem
- is een van de mooiste variëteiten
‘Pepermunt’
- Groeihoogte: 50 tot 100 cm
- enigszins delicate roze bloemen
- rode lijnen vanuit het midden naar de randen
‘Splendens’
- Groeihoogte: 1,0 tot 1,5 m
- Bloemen met een delicate roze tint
‘Sneeuwdrift’
- Groeihoogte: tot 100 cm
- prachtige puur witte laurierroosvariëteit
Ziekten en plagen
De berglaurier is een van de robuuste struiken die zelden ziek wordt. Sommige rassen zijn speciaal veredeld voor resistentie tegen bepaalde ziekten. Af en toe kunnen ook hier, zoals bij alle tuinplanten, sporen van voeding door verschillende vlinders of kevers en hun larven voorkomen.
- bruine bladranden duiden op een gebrek aan water of overmatige hoeveelheden kunstmest
- hangende, verwelkte scheuten zijn vaak het gevolg van wateroverlast of een te donkere locatie
- Als er wateroverlast optreedt, kan wortelrot de hele plant vernietigen
Conclusie
Helaas wordt de laurierroos met zijn extravagante bloemen zelden aangetroffen in onze tuinen en parken. Dit kan te wijten zijn aan de toxiciteit van de bloeiende struik. Omdat het eten van delen van planten kan leiden tot de dood van mens en dier. Vooral grazende dieren lopen hier een groot risico. Ook al worden er keer op keer pogingen ondernomen om niet-giftige planten te kweken, bij twijfel moet je overstappen op andere, niet-giftige planten.
