Een moestuin wordt steeds meer het centrale punt van tuinontwerp. Van zaaien tot oogsten kan de ontwikkeling van de planten en het rijpingsproces van de vruchten gevolgd worden. De verwarmende zonnestralen in de zomer zorgen er niet alleen voor dat groenten optimaal rijpen, maar zorgen er ook voor dat elke groentesoort veel nuttige ingrediënten bevat. Afhankelijk van de soort zijn verse, knapperige groenten uit de tuin, rauw of bereid, een echte smaakbelevenis.
Populaire variëteiten
Er zijn veel soorten zomergroenten die je gemakkelijk met meer of minder moeite in je eigen tuin kunt kweken. Hiertoe behoren zowel lokale als mediterrane variëteiten, zoals zogenaamde fruit-, stengel-, knol- of bladgroenten.
Fruitgroenten
Tomaten
De tomaat is ongetwijfeld een van de bekendste en meest gewilde groenten. De vruchten, die afhankelijk van de variëteit rood, geel of groen zijn, kunnen rauw, gedroogd of gekookt worden gegeten. Binnen kunt u al vanaf februari beginnen met zaaien. Afhankelijk van het ras begint de oogsttijd rond juni en eindigt vóór de eerste nachtvorst in oktober. Er moet bijzondere aandacht worden besteed aan het voorkomen van bruinrot als het om tomaten gaat. Goede plantenburen zijn komkommers, sla of veldsla, radijs, prei, wortelen, selderij, courgette en aardbeien. Vermijd echter de nabijheid van erwten, bosbonen, aardappelen, radijsjes en snijbonen.
Komkommers
Komkommers behoren tot de pompoenfamilie en bestaan voor ongeveer 97% uit water. Ze verschillen vooral in grootte, vorm en teeltwijze, en niet zozeer in smaak. Er zijn lange komkommers, vooral voor de glastuinbouw, en kleine, aromatische minikomkommers die zeer geschikt zijn voor de buitenteelt. Wat alle soorten nodig hebben, zijn warme en tegen de wind beschermde locaties. Komkommers zijn zogenaamde zware eters en moeten vanaf het begin goed worden voorzien van voedingsstoffen. Ze rijpen niet allemaal tegelijk, maar geleidelijk. Ze worden bij voorkeur naast kool, tomaten of radijsjes gekweekt. Komkommers kunnen vers worden gebruikt in salades, worden gebruikt om te dippen en worden gepekeld als mosterd of augurken.
Nieuwe aardappelen
Zelfgekweekte en geoogste aardappelen zijn een ware traktatie en niet te vergelijken met die uit de supermarkt. Zoals de naam al doet vermoeden, zijn vroege aardappelen vroegrijpe aardappelrassen.
- Leg nieuwe aardappelen tussen maart en mei, afhankelijk van het weer en de temperatuur
- Bescherm het frisse groen van de planten eerst tegen vorst met vlies
- Oogst mogelijk tijdens de bloei rond begin juni
- Vroege aardappelen zijn niet zo goed te bewaren als late rassen
- Oogst daarom alleen als dat nodig is
- Laat de overgebleven aardappelen in de grond
- Volg voor aardappelen altijd de teeltwisseling in de vorm van een teeltpauze van vier jaar
Paprika's
Paprika's zijn een uitstekende zomergroente. In tegenstelling tot de langere en smallere gekruide paprika's zijn paprika's vrij dik en rond, soms zelfs taps toelopend, met een milde, bijna zoete smaak. Als ze onrijp zijn, zijn alle soorten groen. Naarmate ze rijpen, worden ze afhankelijk van de variëteit geel, rood of oranje. Pas als ze volledig rijp zijn, ontwikkelen ze hun volle aroma. De peulen kunnen in de zomer op verschillende manieren worden gebruikt: rauw in salades, gevuld, gegrild of als ingrediënt in mediterrane gerechten. Paprika's groeien goed naast kool, tomaten, wortelen en komkommers. Het is echter niet raadzaam om in de buurt van erwten, rode biet en venkel te zijn.
Courgette
Net als de komkommer is ook de courgette een pompoenplant. De meest voorkomende is de langwerpige, groene courgette. Er zijn ook ronde variëteiten en vruchten met een gele kleur. Gele courgettes hebben meestal een dunnere schil en zijn milder van smaak dan hun groene familieleden. Afhankelijk van het ras kunnen ze vanaf half april binnen gekweekt worden of vanaf half mei direct gezaaid en ongeveer 8 weken later geoogst worden. Langwerpige courgettes kun je het beste oogsten als ze 15 - 20 cm groot zijn, dan zijn ze op hun mooist. Dit betekent dat er snel weer nieuwe vruchten kunnen ontstaan. Hoewel ze over het algemeen vrij neutraal van smaak zijn, zijn courgettes een populair en gevarieerd ingrediënt in de keuken. Ze kunnen rauw worden gegeten, gevuld, gebakken, gegrild en zelfs tot cakes worden verwerkt. Courgette is een van de weinige groenten waarbij de bloemen ook een delicatesse zijn.
Aubergine
Aubergines komen vooral voor in de mediterrane keuken. De bekendste zijn de langwerpige auberginekleurige variëteiten, maar er zijn ook ronde variëteiten en varianten met een lichte schil.
- Aubergines hebben veel warmte nodig
- Daarom is het het beste om in kasomstandigheden te kweken
- Kweek binnen vanaf februari en plant in de kas vanaf eind april
- Buitenplanten pas vanaf half mei, niet vóór de IJsheiligen
- Vroege aardappelen zijn tussen eind juli en begin augustus klaar voor de oogst
- Schil van rijp fruit bezwijkt onder lichte druk
- Rijpe aubergines hebben een intens donkerpaarse kleur
- Ze moeten wit zijn van binnen en niet langer groenachtig
Aubergines rijpen niet allemaal tegelijkertijd. De laatste zijn rond oktober klaar voor de oogst. Hoewel ze niet geschikt zijn voor rauwe consumptie, kunnen ze bijvoorbeeld wel gegrild worden of gebruikt worden in ovenschotels en wat zou een ratatouille of een moussaka zijn zonder aubergine.
Sperziebonen
Bonen zijn zeer divers en bijzonder productief. In de huistuinen worden vooral laagblijvende bosbonen en klimstokbonen geteeld, hoewel de variëteit aan variëteiten veel groter is. De teelt is uiterst eenvoudig en de eerste bonen kunnen al twee maanden na het zaaien worden geoogst. De zaden worden gezaaid vanaf half mei en geoogst vanaf ongeveer half juli. Ze zijn de ideale partner voor een mengcultuur met kool, sla, aardappelen, selderij en radijs. Slechte buren zijn erwten, prei, venkel en knoflook. Bonen zijn niet alleen heerlijk als stoofpot. Ze zijn een heerlijk bijgerecht bij veel hoofdgerechten en kunnen op een zoetzure manier worden gepekeld.
Erwten/suikererwten
De erwt is een van de oudste groenten. Van de talrijke variëteiten zijn vooral de delicate sugar snaps populair. Hier kun je niet alleen de erwten binnenin eten, maar de hele schaal. Natuurlijk smaken erwten vers van de tros het lekkerst. De teelt is ongecompliceerd. Afhankelijk van het ras kan er vanaf maart/april worden gezaaid en vanaf ongeveer juni worden geoogst. Als je elke 3-4 weken opnieuw zaait, heb je een oogst die tot ver in de zomer aanhoudt. Erwten groeien goed naast komkommers, kool, wortelen, radijsjes, sla, courgette en radijsjes. Slechte buren van planten zijn struik- en pronkbonen, aardappelen, prei en tomaten.
Tip:
Na de laatste oogst moet je de planten niet uit de grond trekken, maar de wortels in de grond laten zitten, omdat deze de grond verrijken met stikstof, wat andere gewassen ten goede komt.
knolgroenten
Koolrabi
Koolrabi is ook een populaire zomergroente en bovendien heerlijk. Rauw is het een smaakbelevenis en een echte alleskunner in de keuken, of het nu in salades, ovenschotels of als groentebijgerecht is. De bladeren hebben een bijzonder hoog geh alte aan voedingsstoffen en kunnen worden verwerkt. Koolrabi kan vanaf half maart vroeg worden opgekweekt en vanaf half april worden geplant. Voor een langere oogst wordt aansluitend zaaien aanbevolen. Na 8-12 weken, afhankelijk van het ras, zijn de heerlijke knollen klaar voor de oogst. Je moet niet te lang wachten met oogsten, want als je te laat oogst, worden koolrabi snel houtachtig en oneetbaar. Jonge koolrabi zijn het meest mals en smakelijk. Ze gedijen bijzonder goed naast erwten, bos- en snijbonen, komkommers, aardappelen, sla, prei, spinazie, selderij en tomaten.
Radijs
Bijna geen enkele andere groentesoort is zo gemakkelijk te kweken als radijsjes. Radijsjes van eigen bodem hebben een zeer fijne kruidigheid en maken indruk met hun malse vruchtvlees.
- Ze kunnen worden gezaaid van de lente tot augustus
- Volledige kweekperiode is 6-8 weken
- Geschikt als pre-, tussen- en postcultuur van andere soorten groenten
- Gewasrotatie moet in acht worden genomen
- Kweek niet waar al radijsjes, kool of radijsjes stonden
- Positief, ligt dicht bij bonen, erwten, wortelen, tomaten en sla
Radijzen kunnen ongeveer 21-28 dagen na het zaaien worden geoogst. Je kunt ze het beste oogsten als de knollen een diameter van 2 – 3 cm hebben, dan zijn ze het meest aromatisch. Als je ze later oogst, worden ze snel houtachtig. Radijzen moeten indien mogelijk vers worden gegeten of verwerkt.
koolgroenten
Bloemkool
Bloemkool, verwant aan broccoli, is een echte vitaminebom en een van de veeleisendere koolsoorten. Hij gedijt even goed in potten, balkonbakken als in bedden. Omdat bloemkool een zware eter is, zijn de voedingsbehoeften bijzonder hoog. Afhankelijk van het tijdstip van zaaien of planten kunnen de sneeuwwitte koppen worden geoogst van juni tot oktober, dus ongeveer 8-12 weken later. Of de bloemkool rijp is, kun je zien doordat de kleine roosjes volledig gesloten zijn. Bijzonder is de zogenaamde plukbloemkool, een F1-hybride die meerdere zijscheuten vormt met elk een kopje. Hierdoor kun je van juli tot en met augustus keer op keer verse bloemkool oogsten. Bij deze groente moet je ook letten op de vruchtwisseling en een teeltpauze van 3-4 jaar inlassen, waarbij de groente niet op hetzelfde bed mag worden gekweekt.
Tip:
Voor een intens witte kleur moet de bloemkoolkroon worden beschermd tegen te veel zonlicht, zelfs als deze de voorkeur geeft aan zeer zonnige locaties. De beste manier om dit te doen is door de bladeren samen te binden over de koolkop.
Bladgroenten
Salades plukken en snijden
Tot de populairste zomergroenten behoren ook knapperige pluk- en snijsalades, zoals eikenbladsla, lollo rossa of lollo bionda. Eikenbladsla heeft rode of lichtgroene, zeer malse bladeren met een nootachtige smaak. Lollo rossa en Lollo bionda hebben elk rode of groene, sterk gekrulde bladeren die dichte rozetten vormen.
In tegenstelling tot sla vormen pluk- of gesneden sla geen kroppen, maar worden ze continu geoogst door de afzonderlijke bladeren van buiten naar binnen te plukken of af te snijden. In de loop van een seizoen kun je meerdere keren opnieuw zaaien, waardoor de oogsttijd aanzienlijk wordt verlengd. Afhankelijk van het tijdstip van zaaien of planten kan de eerste oogst 5-6 weken later plaatsvinden.
Tip:
De scheut-as of de hartbladeren moeten onaangeroerd blijven, zodat er weer nieuwe bladeren kunnen ontstaan.
IJsberg- of ijssalade
De ijsbergsla, bij velen ook bekend als ijssla of crashsla, ontwikkelt grote kroppen met knapperige bladeren. Het kan ook gedurende het seizoen steeds opnieuw worden gezaaid. IJssla kan veel hitte verdragen zonder te schieten. Vanaf februari kan hij binnen gekweekt worden en in de tuin geplant als er geen vorstgevaar meer bestaat. Net als pluksalades kan ijsbergsla worden bereid met hartige maar ook zoete en fruitige ingrediënten. Het duurt ongeveer 8-12 weken tot de oogst.
Conclusie
Wie wil er nu niet nieuwe gerechten toveren of op smaak brengen met verse groenten? Vooral omdat zelfgeoogste groenten niet alleen lekker, maar ook gezond zijn. In de zomer is het aanbod het grootst, nu is het hoogseizoen, vooral voor knapperige vruchtgroenten. Ook als je geen tuin hebt, hoef je niet zonder verse groenten te zitten, want de meeste zomergroenten kun je prima in potten op het balkon of terras kweken.
