Neergeslagen kalk zorgt voor lelijke aanslag in de potgrond, maar deze is niet schadelijk voor de plant. Wat veel belangrijker is voor het welzijn van de planten is dat de pH-waarde in het substraat toeneemt als er continu water wordt gegeven met zeer kalkhoudend water. De optimale pH-waarde voor gietwater ligt rond de 6. Bij hogere pH-waarden kunnen tekorten optreden, bijvoorbeeld gele bladeren (bladchlorose). In tuingrond komt dit fenomeen zelden voor omdat het zure regenwater (pH rond de 5,6) een stijging van de pH-waarde tegengaat.
Waterhardheid
Drinkwater dat uit onze leidingen stroomt, is niet alleen zuiver water. Daarin zijn talloze andere stoffen opgelost, die qua soort en concentratie verschillen afhankelijk van de herkomst van het water. De term waterhardheid wordt gebruikt om sommige van deze stoffen te kwantificeren. Vooral het geh alte aan calcium- en magnesiumzouten in het water draagt bij aan de waterhardheid. Hoe hoger de hoeveelheid calcium of magnesium, hoe harder het water is. Samen met de koolstofdioxide uit de lucht vormen beide slecht oplosbare verbindingen die carbonaten worden genoemd. Deze zetten niet alleen neer en vormen een storende laag, maar beïnvloeden ook de pH-waarde in het water.
pH-waarde
Zeer kalkhoudend water verhoogt bovendien op de lange termijn de pH-waarde in het substraat, waardoor opgeloste mineralen zoals ijzer, koper, mangaan en zink, die essentieel zijn voor een goede plantengroei, niet meer kunnen worden opgenomen. Optimaal gietwater heeft een lichtzure pH-waarde (zoals regenwater).
Bepaal de hardheidsgraad
De meeste hobbytuiniers gebruiken leidingwater om hun planten in hun appartement water te geven, omdat ze geen toegang hebben tot regenwater. Afhankelijk van waar u woont, kan de hardheidsgraad van het water echter sterk variëren. In de regel is het heel eenvoudig om de hardheid van uw eigen drinkwater te achterhalen. Veel waterleveranciers publiceren hun waarden op internet of geven persoonlijk informatie. Als de hardheid van het drinkwater waarden boven de 21 °dH bereikt, mag het niet langer worden gebruikt om planten van water te voorzien zonder dat het vooraf is behandeld.
| Hardheidsbereik | Calciumcarbonaat per liter | Hardheid |
| 1 / < 1,5 mmol | 0 – 8, 4 °dH | zacht |
| 2 / 1,5 – 2,5 mmol | 8, 4 – 14 °dH | medium |
| 3 / 2, 5 -3, 8 mmol | 14 – 21 °dH | hard |
| 4" />3,8 mmol | boven 21°dH | heel moeilijk |
Tip:
Met teststaafjes van tuinwinkels, aquariumwinkels of apotheken kunt u nauwkeurig de hardheid van uw leidingwater bepalen en indien nodig actie ondernemen.
Het juiste substraat
De beste bescherming tegen een stijging van de pH is het regelmatig vervangen van de potgrond in de pot. Verse potgrond heeft doorgaans een lichtzure pH-waarde en kan een groot deel van de waterhardheid bufferen. Een jaarlijkse verpotting in vers substraat beschermt de plant in de nabije toekomst tegen gebreksverschijnselen als hij wordt bewaterd met leidingwater.
Water uit water ontkalken
Als het kraanwater veel kalk bevat, zijn er verschillende manieren om het water te ontkalken. Sommige methoden zijn gebaseerd op het verwijderen van calcium (en magnesium) uit het water, zodat er zich geen kalk meer vormt. Een andere optie is om zuur in verschillende vormen aan het gietwater toe te voegen om de pH-waarde te verlagen. Bij pH-waarden onder de 7 slaat er geen kalk meer neer omdat het carbonaat uit het water wordt verwijderd.
1. Verlaagde calcium- en magnesiumconcentratie
Als er minder zouten in het gietwater zitten, wordt het water zachter en kan er minder kalk ontstaan.
A) Verdunnen
Een effectieve methode om het irrigatiewater te ontkalken is het mengen van normaal kraanwater met ontzilt water. Dit proces is een puur verdunningsproces, alle zouten in het water blijven behouden, alleen wordt de concentratie zodanig verlaagd dat er minder of geen kalk neerslaat.
- Verdunning voor hard water (hardheidsgraad 3): twee delen leidingwater + één deel ontzilt water
- Verdunning voor zeer hard water (hardheidsgraad 4): één deel leidingwater + twee delen ontzilt water
- Ontzout water kan in de handel worden gekocht, het is verkrijgbaar onder verschillende namen
- Batterijwater
- gedeïoniseerd water
- volledig ontzilt water (gedeïoniseerd water)
- gedestilleerd water
- gedemineraliseerd water
Tip:
In de regel kan al het ultrazuivere water worden gebruikt om leidingwater te verdunnen voor het besproeien van bloemen. Uitzondering: strijkwater. Het bevat vaak geurstoffen.
B) Verwarming
Kalkaanslag in leidingwater slaat neer als een vaste stof als het water enige tijd in een bak (gieter) blijft staan. Het geheel werkt sneller en effectiever als het water wordt verwarmd.
- Laat leidingwater voor langere tijd (minimaal een dag) op een zonnige plaats staan
- vul met heet kraanwater (uit de kraan) en laat het een dag staan
- Verwarm het water in de pan (meer dan 60 graden) en laat het een dag staan
- filter het water door een koffiefilter voordat je het giet
2. Lagere pH-waarde
Met deze methode blijven de voedingsstoffen die belangrijk zijn voor de plant behouden. Het calcium- en magnesiumgeh alte veranderen niet. Alleen het carbonaat, dat grotendeels verantwoordelijk is voor de vorming van de vaste stoffen, wordt uit het water verwijderd. Sommige van deze methoden vereisen een beetje technisch inzicht en precisie, dus ze zijn niet noodzakelijkerwijs geschikt voor elke hobbytuinier. Overdoses kunnen snel optreden. Te zuur water is minstens zo slecht voor planten als heel hard water.
A) Turf
Turf is van nature zuur en kan de pH-waarde tot op zekere hoogte verlagen. Het voordeel van deze methode is dat er geen overdoses kunnen optreden, dus de procedure is zeer veilig. Het gebruik van turf is echter niet per se milieuvriendelijk en bovendien relatief duur.
- ongeveer 1 g turf in één liter water vermindert de waterhardheid met ongeveer 1 °dH
- het water hoeft niet volledig onthard te zijn
- ongeveer 100 tot 200 g turf per 10 liter water is voldoende
- Vul turf in een katoenen zak of oude kous
- veters
- Plaats minimaal 24 uur in water
Tip:
Koffiedik is goedkoper en milieuvriendelijker dan turf. Hierin zitten ook kleine hoeveelheden zuur, die bij het weken in het water vrijkomen.
B) Azijn of andere zuren
Voorzichtigheid is geboden bij het doseren van zuivere zuren. Bij een overdosis wordt het water snel te zuur. Azijn moet daarom zorgvuldig worden gedoseerd of, beter nog, de pH-waarde moet worden gecontroleerd met behulp van teststaafjes of een pH-meetapparaat (pH-meter). pH-meetapparatuur is doorgaans duur en daarom niet per se een waardevolle investering voor hobbytuiniers.
- In eerste instantie verandert de pH-waarde nauwelijks als azijn wordt toegevoegd
- dan is er een plotselinge daling van de pH-waarde tot ongeveer 4
- dit is volkomen normaal en veroorzaakt geen problemen
- Een overdosis (onder pH 4) moet koste wat het kost worden vermeden
- Alternatief zonder pH-waardemeting: voeg ongeveer 1 theelepel slaazijn toe aan 6 liter water
- verlaagt de pH-waarde met ongeveer 0,5, wat een aanzienlijk effect heeft op de kalkaanslag
C) Dennennaalden
Gevallen bladeren van coniferen zoals sparren of sparren verlagen de pH-waarde in de bodem. Naaldboomcompost is ook geschikt. Bij gebruik van coniferencompost wordt het gietwater niet alleen ontkalkt, maar ook verrijkt met voedingsstoffen voor de planten, waardoor er minder kunstmest nodig is.
- ongeveer 300 g sparren- of sparcompost per 10 liter water
- vul een zakje of oude kous in en sluit af met een draad
- Verzwaar het indien nodig met een steen en laat het 24 uur inwerken
D) Stukken hout of schorsmulch
Stukjes hout of schorsmulch van coniferen zijn licht zuur en verlagen daardoor de pH-waarde van leidingwater. Een relatief veilige methode om het gietwater te ontkalken, omdat overdosering lastig is.
- ongeveer 500 g hout per 10 liter water
- vul het in een katoenen zak of oude kous en sluit het
- laat 24 – 48 uur inwerken
Conclusie
Om irrigatiewater te ontkalken, kan zeer hard water worden gemengd met ontzilt water. Als alternatief kunt u turf, coniferencompost of oude koffiefilters ongeveer een dag in leidingwater laten weken. Deze stoffen geven een kleine hoeveelheid zuur af, waardoor de pH-waarde van het gietwater da alt.
