De komkommer (Cucumis sativus) behoort tot de Cucurbitaceae (pompoenfamilie). Ze is veelzijdig en vooral gemakkelijk te kweken. Komkommers zijn eenjarig, kunnen kruipen en klimmen, en worden gepekeld of vers gegeten. Als slangenkomkommers zijn ze waarschijnlijk een van de meest prominente kasgroenten. Maar de Feilandkomkommer heeft ook zijn voordelen en is bovendien dankzij de grote verscheidenheid aan cultuurvariëteiten voor ieder doel inzetbaar. Om te voorkomen dat er iets misgaat, volgen hier enkele tips voor het kweken en kweken uit zaden
Zaden of planten
Voordat we aan de slag gaan, moeten er een paar fundamentele beslissingen worden genomen. Bovenal een gezonde zelfinschatting van wat je als hobbytuinier kunt en wilt doen. Of er nu een kas is, of er tussen veel andere groenten een perk met komkommers moet worden geplant of dat een paar bakken met komkommerplanten voldoende zijn om aan de slag te gaan.
Zaden
De komkommer is een eenhuizige plant met mannelijke en vrouwelijke bloemen. Nieuwe soorten zijn bijzonder productief omdat ze alleen maar vrouwelijke bloemen hebben die niet meer zwaar bestoven hoeven te worden. De deskundige spreekt dan van maagdelijke variëteiten; elke bloem brengt een vrucht voort. Deze soorten zijn verkrijgbaar als zaad en als jonge plant. In de regel worden komkommers uit zaad gekweekt. Dit werkt het beste in een kas of als je voldoende lichtpuntjes op de vensterbanken hebt. Het laten wennen van de jonge planten aan de buitenlucht moet voorzichtig gebeuren, omdat ze erg gevoelig zijn voor temperatuur. De robuustere buitenkomkommers (beitskomkommers) kunnen ook direct worden gezaaid.
Jonge planten
De jonge komkommerplanten zijn zeer geschikt voor beginners. Meestal zijn dit verfijningen. Een hoogproductieve komkommervariëteit wordt geplant op een snelgroeiende, robuuste vijgenbladpompoen. De jonge plantjes kunnen direct na aankoop in perk of in plantenbakken voor balkon of terras worden geplant, maar niet eerder dan half mei.
Zaaien
Als je komkommerzaden voorkweekt, kun je een eerdere oogst en een langere oogsttijd verwachten. Niet alle soorten zijn even geschikt voor directe buitenzaai.
Kas, vensterbank
In een kas met verwarming kun je al half maart beginnen met het zaaien van komkommers (slangenkomkommers). Als je alleen een vensterbank als ruimte voor de teelt kunt voorzien, kun je het beste kiezen voor de robuustere buitenkomkommers (beitskomkommers). Als je ze wat groter laat worden, kunnen ze ook vers rauw of in een salade gegeten worden. Als er geen kas beschikbaar is, worden ze pas half tot eind april gezaaid.
Vrijland
Met de robuuste, kleingroeiende buitenkomkommers mag je alleen direct buiten zaaien. Vanaf eind april tot eind juni en begin juli kan er direct in bed worden gezaaid.
Zaaien in potten
Normaal gesproken zou je veel eerder met de voorkweek in de kas of op de vensterbank kunnen beginnen. Maar als de jonge plantjes vervolgens buiten gezet moeten worden, moet dit uiterlijk drie weken na het zaaien gebeuren. De kiemperiode is zeer kort: 3 tot 4 dagen. De jonge planten mogen niet zo groot zijn als ze naar buiten gaan.
Drie tot vier zaden worden geleverd in kleine potten met potgrond. De individuele potten moeten een diameter hebben van ruim acht centimeter. Al na vier dagen zie je de aarde barsten. Het is belangrijk om ze zo warm mogelijk te houden (minimaal 20°C) totdat ze ontkiemen en dan kunnen ze het wat koeler verdragen. Zodra de eerste bladeren over de rand van de pot uitsteken, worden de zwakste zaailingen verwijderd. Vul de pot vervolgens een beetje met aarde. Alleen als de nachten vorstvrij zijn kunnen de kleine komkommerplantjes naar buiten.
Direct buiten zaaien
Maak kleine holtes in het bed, op minimaal 30 centimeter afstand. In een plantgat worden drie zaden geplaatst. Je zou binnen ongeveer 5 tot 10 dagen zaailingen moeten zien. Ook hier worden de zwakste komkommerplanten uitgezocht.
De vroege planten buiten vrijlaten
Pas als het echt vorstvrij is, kunnen de voorgekweekte planten in het bed geplaatst worden. De zaailingen moeten twee goed ontwikkelde bladeren hebben:
- Plaats zaailingen diep
- Afstand tot elkaar 40 cm; Schone afstand 100 cm
- optioneel: plaats twee tot drie planten per vierkante meter
- beschadig de wortels niet
- licht op een heuvel met aarde (om zijwortels te vormen)
- Zorg voor meer warmte bij het rooten met een bril of folie
- Een tuinvlies of zwarte mulchfolie kan ook voor warmte zorgen
- Koude (onder de 14°C) leidt tot groeiachterstand
Vloer
Komkommers zijn zware eters, ze houden van voedselrijke, humusrijke en losse grond. Bereid de grond indien mogelijk vóór het planten voor met mest en compost, wat ook goed is voor de ventilatie. Om verdroging, onkruid tegen te gaan en de wortels te beschermen, is het nuttig gebleken om de grond rondom af te dekken met mulch. Komkommers houden van neutrale tot licht alkalische grond.
Locatie
Komkommers hebben een substraattemperatuur van 15°C nodig. De locatie moet daarom warm, zonnig en beschermd tegen harde wind zijn. Last but not least is dit de reden waarom komkommers zich zo prettig voelen in kassen. Maar dat mag natuurlijk niemand ervan weerhouden om de kleine, knapperige zuurkomkommers in de open lucht te kweken. Bij het kiezen van het bed moet worden opgemerkt dat er de afgelopen jaren geen komkommers zijn verbouwd. Dit dient onder meer ter bescherming tegen verschillende schimmelziekten.
Gieten
Komkommers hebben door hun hoge watergeh alte uiteraard ook veel water nodig. Tijdens droge periodes en zodra de eerste vruchten verschijnen, moet er dagelijks water worden gegeven. De vroege ochtenduren zijn hiervoor het beste. Het water mag ook niet te koud zijn. Een laag stromulch kan enigszins voorkomen dat de grond uitdroogt.
Tip:
Veel schimmel- en bacterieziekten kunnen worden voorkomen met het juiste watergeefgedrag. Komkommerplanten kun je het beste water geven, zodat de bladeren zo min mogelijk vocht krijgen.
Bemesten
De komkommerplanten hebben hun eerste basisbemesting al gekregen door de grond grondig te mengen met compost. Wanneer de eerste vruchten zich vormen, kunt u elke twee weken helpen met vloeibare organische mest, smeerwortelmest, brandnetelmest of hoornmeel. Natuurlijk werkt een normale, kant-en-klare vloeibare meststof voor groenten uit de tuinwinkel ook.
wijnstokken
De buitenkomkommers groeien meestal in de lengterichting van de grond. Als je niet veel ruimte hebt of de komkommers in een plantenbak kweekt, kun je een klimhulpmiddel (bijvoorbeeld van gaas of een latwerk) gebruiken om ze te stimuleren groter te worden. Beide kunnen veilig op twee meter worden gecreëerd.
Verticale ranken zijn ook de betere optie voor de vruchten en bladeren. Zo voorkom je drukpunten, schade en vervuiling door het contact met de aarde. In de professionele glastuinbouw worden de twijnende scheuten twee keer per week om een verticaal gespannen band gewikkeld. Afhankelijk van de groei worden de klimscheuten rond het traliewerk geleid.
Snijden
Om een te vroege vruchtontwikkeling te voorkomen, die de jonge planten over het algemeen zou kunnen verzwakken, worden alle zijscheuten tot een lengte van 80 cm afgesneden. Wanneer de vruchtvorming begint, kunt u ook de hoofdscheut afknippen, zodat er voldoende kracht overblijft voor verdere zijscheuten en de bestaande vruchten. Dit kan met de inmaakkomkommers na het zesde blad.
variëteiten
In principe zijn er meer dan 40 verschillende soorten komkommers. Grofweg zijn ze te verdelen in buitenkomkommers (beitskomkommers) en kaskomkommers (slangenkomkommers). De variëteit aan zaadpakketten is daardoor groot. Alles is inbegrepen, van vetgestoofde komkommers tot kleine snackkomkommers. Als je geen kas hebt, let dan op de robuustheid ervan.
Komkommers die ook geschikt zijn voor buitengebruik
- ‘Gergana’
- ‘Johanna’
- ‘Hoffmans Giganta’
- ‘Chinese slangen’
- ‘Qualitas’
- ‘La Diva’
- ‘Helena’
- Veldkomkommers, mosterdkomkommers, inmaakkomkommers
- ‘Marketmore’
- ‘Dikke vlezige geeltinten’
- ‘Footland-druif’
- ‘Vert Petit de Paris’
- ‘Picklebush’
- ‘Limona’
- ‘Witte Appelkomkommer’
- Snackkomkommer ‘Iznik’
- Snackkomkommer ‘Picolino’
Buren
Een goede buurt, in tijd en ruimte, speelt ook voor komkommers een belangrijke rol:
Tijd is belangrijk omdat er gedurende vier jaar geen komkommers op hetzelfde bed mogen worden geplant. Aan de andere kant zijn peulvruchten en selderij uitstekende voorculturen voor komkommers. Als ruimtelijke buren kunnen komkommers heel goed overweg met bosbonen, uien en erwten. Dille en basilicum in de buurt versterken de komkommers juist.
Tussen de rijen komkommerbedden kun je ook snelle gewassen zoals sla en rucola telen. Natuurlijk, zolang de komkommerplanten niet te groot zijn. Ze zijn geen goede buren met tomaten, aardappelen en rozemarijn.
Oogst
Als het op oogsten aankomt, is het belangrijk om je eraan te houden. Al na zes tot acht weken kunnen de eerste komkommers worden verwacht. Degenen die ijverig plukken bevorderen de rijping van de volgende vruchten. De kleine zuurkomkommers rijpen dagelijks. Afhankelijk van de planttijd kun je komkommers tot ver in oktober oogsten.
Ziekten en plagen
Echte meeldauw
Witte vlekken op de bladeren duiden op een besmetting met deze schimmel. Echte meeldauw houdt van droog en warm weer. Het verspreidt zich heel snel en om van komkommers te genieten, is het beter om niet met chemische middelen te experimenteren. Het is daarom het beste om ze vroeg genoeg te detecteren, de aangetaste plantendelen weg te gooien en voor voldoende vochtigheid te zorgen.
Valse meeldauw
Gele en bruine vlekken op de bladeren bij vochtig, koel weer duiden op een besmetting met valse meeldauw. Een hardnekkige schimmel die zich snel verspreidt. De enige remedie is vroege detectie en vernietiging van de aangetaste bladeren. Zorg er bij het water geven voor dat de bladeren droog blijven. Het is beter om 's morgens water te geven dan' s avonds.
Komkommermozaïekvirus
Bladluizen kunnen dit virus overbrengen. Als het warm is, verschijnen deze mozaïekachtige vlekken op de bladeren. De bladeren verwelken bij koud weer. Er v alt daarna niet veel meer te doen dan het vernietigen van de aangetaste delen van de plant en vooral het bestrijden van de bladluizen.
Tip:
De beste voorzorgsmaatregel kan worden genomen bij het selecteren van komkommerzaden. Er zijn veel variëteiten op de markt die robuust en resistent worden verklaard.
Conclusie
Als je besluit de robuustere buitenkomkommers te zaaien, hoef je niet al te veel zorg te besteden. De vereisten omvatten echter warmte, regelmatige bemesting en watergift. Dit belonen ze met een snelle rijping en een lange oogsttijd. Voor het kweken van planten is een minikas een goed alternatief voor een vensterbank. Sterke zaailingen, die niet te vroeg buiten worden geplant, zijn een goede voorwaarde voor een rijke oogst.
