Er zijn planten die in de herfst lange tijd en steeds opnieuw op de balkons zijn geplant: ze kunnen goed overweg met de hoeveelheid grond in de gebruikelijke balkonbak, bloeien tot de winter, zijn Ze zijn bereid om te groeien en zijn gemakkelijk te verzorgen. Hiermee is herfstbeplanting en -decoratie in een mum van tijd gedaan, met blijvend succes:
De traditionele herfstschoonheden
Van deze traditionele herfstschoonheden laten we je niet kennismaken met de huidige trendvariëteiten die in de herfst de handel overspoelen en vaak wegwerpplanten zijn; je ziet ze op elke hoek. Er zijn enkele klassieke herfstschoonheden voor balkon en terras die je rijke herfstbloesems zullen geven en je veel langer zullen plezieren dan de soorten die je het meest in de winkels vindt:
Asters: blauwbloemig, in een rijke variëteit
versier tot ver in oktober:
- Kussenaster, Aster dumosus, losse kussenvormige groei en overvloedige bloemen in blauw, rood-blauw, paars, heeft voedzame grond en zon nodig
- Gladbladige aster, Aster novi-belgii, wordt groter dan de kussenaster, verder vergelijkbaar effect en behoeften
- Ruwe bladasters, Aster novae-angliae, oorspronkelijke verwanten van de zojuist genoemde, zelfde eisen
- Wildaster, Aster ageratoides, vormt tapijten met veel kleine bloemen, zelfs op gedeeltelijk schaduwrijke locaties
- Blauwe bosaster, Aster cordifulius, habitus en locatie zoals wilde aster, ontwikkelt grote blauwe sterbloemen
- Witte bosaster, Aster divaricatus, zie hierboven, prachtige witte bloemenzee met nog duidelijker sterbloesem
Chrysanten: Chrysant=de gouden bloem, gouden bloem
Chrysanten “verlichten” balkons en terrassen, zelfs op mistige dagen tot ver in november, met bloemen in goudgeel, oranje, rood, roze en verschillende kopertinten. De “gouden bloemen” (vertaling: “chrysant”) zijn verkrijgbaar in verschillende hoogtes voor balkonbakken en potten, daarnaast bieden ze een grote verscheidenheid aan bloemvormen, eenvoudige, halfgevulde en dubbele bloemen, grote en kleine bloemen, anemoonbloemige, pomponbloemige en spinvormige variëteiten. Dit alles met een voorbeeldige soberheid, waardoor de zorg kinderspel wordt. Niet alle chrysanten zijn echter winterhard, zelfs niet alle Chrysanthemum-indicum-hybriden. Hier zijn de goede en zeer goede winterharde variëteiten geselecteerd door de werkgroep meerjarige selectie van de Weihenstephan-Triesdorf Universiteit:
- Chrysanthemum indicum, de originele herfst- of winterchrysant, winterhard en persistent met bloemkleuren in alle tinten goud
- Chrysanthemum 'Anastasia', ook wel 'Anja's Bouquet', rijkbloemig, roze-violet
- Chrysanthemum 'Arcadia', donkere zalmroze bloemen, groot en rijkbloemig
- Chrysanthemum 'Bienchen', kleine goudgele bloemen met oranjebruin centrum
- Chrysanthemum 'Bronze Carpet', bruinrode middelgrote bloemen
- Chrysanthemum 'Chamoisrose' bloeit zalmroze met sterke kleurverandering
- Chrysanthemum 'Citronella' bloeit citroengeel
- Chrysanthemum 'Corinna' bloeit intens paarsviolet
- Chrysanthemum 'Hebe', bloemen in een delicaat violetroze, zeer rijkbloemig
- Chrysanthemum 'Autumn Brocade', bronskleurige bloemen, zeer rijkbloeiend
- Chrysanthemum 'Autumn Bronze', kleine amberkleurige bloemen
- Chrysanthemum 'Herbstrubin', grote bloem in diep robijnrood
- Chrysanthemum 'Autumn Sonata', grote en roze-paarse bloemen
- Chrysanthemum 'Raspberry Red' met aantrekkelijke, frambozenrode, vrij geïsoleerde bloemen
- Chrysanthemum 'Isabellarosa', delicate zalmkleurige bloemen, grootbloemig en rijkbloemig
- Chrysanthemum 'Julia', veel kleine bloemen in delicaat roze
- Chrysanthemum 'Carmine Silver', grote dikke bloemen in bordeauxrood
- Chrysanthemum 'Little Amber', abrikooskleurig, vrij grote bloemen in zeer grote aantallen
- Chrysanthemum 'Lightdome', veel eenvoudige lichtgele bloemen die tijdens het bloeien roze worden
- Chrysanthemum 'Lübeck', bruinrode bloemen met okerkleurige topjes
- Chrysanthemum 'L`Innocence', delicate violetroze bloemen in zeer grote aantallen
- Chrysanthemum 'Mary Stocker', lichtoranje bloemen met kleurenspel, rijkbloeiend
- Chrysanthemum 'Mei-kyo' toont kleine, lichtroze-paarse bloemen in grote aantallen
- Chrysanthemum 'Mist Rose' bloeit niet erg talrijk, maar prachtig in een delicaat roze
- Chrysanthemum 'Oury', fel bordeauxrode bloemen met helder geel centrum
- Chrysanthemum 'Rehauge', kleine roodbruine bloemen die roze kleuren als ze bloeien
- Chrysanthemum 'Romantica', veel grote bloemen die op tufstenen lijken in heel lichtroze
- Chrysanthemum 'Repelsteeltje', dikke bruinrode hoofden met goudgeel centrum
- Chrysanthemum 'Schaffhausen', veel citroengele bloemen waar je echt een goed humeur van krijgt
- Chrysanthemum 'Schlosstaverne', kleine paarse bloemen die er een beetje "verstoorde" uitzien
- Chrysanthemum 'Schneesturm' (=sneeuwwolk), roomwit, ziet er heel elegant uit
- Chrysanthemum 'Switzerland Bronze', bronsrode grote bloemen in overvloed
- Chrysanthemum 'Switzerland', toont veel bloemen in donkerroze-violet
- Chrysanthemum 'Twinkle', veel pluche paarse bloemen
- Chrysanthemum 'Vesuv', grote diep wijnrode bloemen met zonnig geel interieur
- Chrysanthemum 'Vreneli', roestrode bloemen die in kwartetten of kwintetten op de tak zitten
- Chrysanthemum 'White Mist Rose' (=edelsteen), witte bloemen met lichtgeel interieur
- Chrysanthemum 'White Giant', witte dubbele bloemen die er ondanks hun aanzienlijke formaat heel natuurlijk uitzien
- Chrysanthemum 'Lightdome', bloemen in licht robijnrood met opvallende, diepgele stamper
- Chrysanthemum 'White Bouquet', veel roomwitte tufsteen met een delicaat geel centrum
- Chrysanthemum 'Yellow Satellit' of 'Spider' zou er met zijn bloempunten uitzien als een spin als er citroengele spinnen waren
- Chrysanthemum 'Zinnenbalken', roomwit, grootbloemig, rijkbloemig - edel
De Werkgroep Vaste Plantenclassificatie heeft 41 van de 99 onderzochte chrysantenrassen geclassificeerd als goede tot uitstekende winterhardheid - het merendeel van de chrysanten die doorgaans als winterhard worden verkocht, kan in de Duitse tuin alleen goed overweg met de winter, en nog minder in de balkonbak de winter doorstaan. Ook chrysanten met de bijnaam “× grandiflorum” of “hortorum” worden verkocht als winterhard, maar dat zijn ze niet altijd. In deze tuinchrysanten werden ook chrysanten uit warmere Aziatische klimaten gekruist met C. indicum. Deze lijst illustreert heel goed hoe belangrijk het is om goederen in een speciaalzaak te kopen, met nauwkeurig beschreven goederen waarover deskundige verkopers informatie kunnen geven. Koop pot- en kuipplanten bij een gespecialiseerde kwekerij die Rehauge-, Romantica- of Rumpelstiltskin-chrysanten op voorraad heeft - in plaats van zomaar een anonieme chrysant die snel uitsterft op uw balkon. Kopen bij speciaalzaken is bijna nooit duurder dan bij op winst gerichte ‘ik-deal-in-alles’-winkels. Integendeel, als u lokaal koopt, bespaart u op de verzendkosten en krijgt u planten die geen last hebben gehad van de verzending (en de gespecialiseerde kwekerijen betalen de belastingen, in tegenstelling tot sommige “ik-deal-in-alles”-handelaars).
Heidekruiden, maar dan de juiste
Van onze inheemse heide, geslacht Calluna, is er slechts één soort, Calluna vulgaris. Het is de dominante plantensoort op de heide, waar hij op vrij zure grond groeit. Maar zelfs op voedselarme grond gedijt de spaarzame dwergstruik, zolang het substraat niet bijzonder kalkrijk is, in elke balkonbak. Als u de juiste variëteiten bij speciaalzaken koopt:
- Calluna vulgaris, rode, roze of witte bloemen, klassieke heide met lange bloemaren
- Calluna vulgaris 'Skyline', nieuwe calluna die rechtop groeit als een kleine cipres met witroze bloemen
- Calluna vulgaris tweekleurige, groen-rode herfst- en winterbloeiers
- Calluna vulgaris tricolor, bloemen groen, roze, rood, herfst en winter
De calluna's worden in bloei vervangen door heidekruiden van het geslacht Erica, die verkrijgbaar zijn in ongeveer 850 soorten. De meesten van hen hebben zich in Zuid-Afrika ontwikkeld en kunnen niet goed omgaan met ons winterweer en winterlicht; slechts enkele Erika voelen zich hier thuis, b.v. Bijv.:
- Engelse heide, Erica x darleyensis, groeit breed rechtopstaand, bloeit wit, roze, rood van november tot mei, alleen winterhard op milde locaties
- Oldenburger Heide, Erica x oldenburgensis, winterharde heide, diverse variëteiten
- Sneeuwheide, Erica carnea, bloeit in vele varianten van december tot maart
- Transsylvanische heide, Erica spiculifolia, is geliefd bij bijen, bloeit vanaf mei en wordt in augustus/september weer teruggesnoeid, dus winterhard dat de pot kan doorvriezen
Er zijn heidesoorten die je uit de buurt van je balkon moet houden als je probleemloze, vorstbestendige planten wilt planten: de momenteel populaire boomheide Erica aborea, de grijze heide Erica cinerea, de Zuid-Afrikaanse Erica verticillata met de grote felroze bloemen, de Cornwall Heath 5. Erica vagans en de klokheide Erica gracilis - die hier allemaal niet winterhard zijn, en de mooie Erica tetralix is een pure heideheide, voor extreme locaties met pH-waarden onder de 4,5. De heidekruiden houden van zon en halfschaduw en zijn allemaal meer dan niet veeleisend. Als ze uitgebloeid zijn, worden ze teruggesnoeid.
De magische kerstroos
Helleborus niger is een van onze weinige groenblijvende inheemse planten. De robuuste vaste plant is goed winterhard en bijzonder decoratief, een prima plant voor herfstdecoratie. De kerstroos harmonieert uitstekend met heideplanten, geeft de voorkeur aan halfschaduw, groeit meestal in de schaduw en wordt, mits goed verzorgd, op lange termijn ieder jaar mooier.
- Echte kerstroos, Helleborus niger, 12 cm hoog, makkelijk te onderhouden, winterharde balkonplant
- Varietie “Christmas Star”, iets groter dan de gemiddelde kerstroos, ontwikkelt grotere bloemen
- 'Goldmarie' toont extra grote witte bloemen van eind oktober tot in de winter
- 'Cinnamon Snow' ontwikkelt vanaf november overvloedige bloemen van wit naar kaneelroze
Kerstrozen hebben redelijk diepe potten/balkonbakken nodig, deze moeten ongeveer 50 cm zijn.
Verfraai je balkon en terras voor de herfst
Al deze planten gaan jarenlang mee en worden als jonge plantjes op enige afstand geplant, zodat ze ruimte hebben om zich te ontwikkelen. Deze gaten kunt u gebruiken voor herfstdecoratie, waarmee elke balkonbak en elke pot een eigen herfstlandschapje wordt: De ingrediënten voor een natuurlijke herfstdecoratie liggen bij uw volgende herfstwandeling gratis ter beschikking: herfstkleurige bladeren, kegels, kleine takken met rode bessen, op de kleine kunnen stukjes mos worden gelegd. Steekschuimkussens worden bevestigd en in de gaten in de dozen/potten geplaatst, zodat de jonge planten in een vergelijkbare bescherming groeien als op de bosbodem.
Conclusie
Het planten van balkons en terrassen voor de herfst gaat snel en eenvoudig met klassieke herfstbloeiers. Je creëert een vaste beplanting waar je lang plezier van zult hebben – niet voor niets zijn heide en dergelijke de populairste herfstplanten geworden. Dat was de basis, meer ideeën voor herfstbeplanting en -decoratie wachten op je in de andere artikelen over herfst, balkons en terrassen.
