Visueel gezien lijkt de vuurkever op een brandweerwagen, helderrood. Maar dat is niet de belangrijkste reden voor de naam. Grappig genoeg voelt hij zich ook aangetrokken tot de geur van rook en hitte. Alle dieren vluchten als er brand is, de vuurkever komt, maar niet om deze te blussen. Hij is quasi pyrofiel en geeft voor zijn larven de voorkeur aan een plek tussen boom en schors. Vooral als ze verkoold zijn. Wat betekent zijn uiterlijk voor tuinliefhebbers, is hij een vriend of vijand voor een zorgvuldig onderhouden tuincultuur?
Uiterlijk
Vuurkevers kunnen tot 2 cm lang worden. Het lichaam van de meest voorkomende scharlakenrode vuurkever is langwerpig en helderrood. De rode dekselvleugels zijn aan de voorkant smaller dan aan de achterkant. De onderkant is zwart, net als de onderkant. De poten, kop en antennes zijn ook zwart. De antennes zijn bij het vrouwtje lang en getand en bij het mannetje gekamd. Er zijn wereldwijd ongeveer 150 soorten, deze drie soorten zijn inheems in ons:
- Scarlet Fire Beetle (Pyrochroa coccinea) – hier het meest aangetroffen; zoals hierboven beschreven
- Roodharige vuurkever (Pyrochroa serraticornis) – is iets kleiner dan de scharlakenrode vuurkever; maar heeft ook een felrood hoofd
- Oranje Vuurkever (Schizotus pectinicornis) – wordt ook wel de kleine vuurkever genoemd omdat hij maximaal 1 cm lang wordt; het lichaam is aan de voor- en achterkant even breed; de kleur is meer bruinachtig
Alle drie de soorten komen voor in heel Zuid- en Midden-Europa, maar helemaal niet in het noorden. De larven van de vuurkever lijken op meelwormen en zijn bij de rode vuurkever tot 3 cm lang. Het lichaam is iets afgeplat zodat de larven zich gemakkelijk onder de schors kunnen bewegen. Op hun buik zitten twee doornvormige staartaanhangsels (Cersus) en aan de voorkant hebben ze een scherp stuk gereedschap zodat ze indien nodig gaten door het hout kunnen boren.
Verwarring
Als mensen het vaak over vuurkevers hebben, zijn het vuurkevers. Zelfs in de media en vooral op internet bestaat er vaak veel verwarring over de twee diertjes. Afbeeldingen van vuurwantsen zijn ondertiteld met vuurkever, er wordt over de vuurwants geschreven, maar wat eigenlijk bedoeld wordt is de kever en andersom. Wanneer ze in directe vergelijking worden bekeken, kunnen beide soorten gemakkelijk van elkaar worden onderscheiden. De gewone vuurwants is ongeveer een centimeter lang en heeft een vlakke, gelijkmatige rug. Dit is behoorlijk opvallend gemarkeerd, met symmetrische zwarte vlekken op een oranjerode achtergrond. Kop, antennes en poten zijn zwart. Brandbugs verschijnen meestal in grote aantallen. Bij voorkeur in de zon en in de buurt van kaasjeskruid- en lindebomen. Hier doen ze geen kwaad, ze zuigen aan dode plantendelen en insecten. Omdat ze soms massaal voorkomen, voelen sommige mensen zich ongemakkelijk en daarom worden ze vaak als hinderlijk beschouwd.
Lifestyle
Vuurkevers leven voornamelijk in loofbossen. De voorkeursplekken om daar te verblijven zijn dood hout en lage struiken met bloemen. Ze voeden zich voornamelijk met zoete nectar en honingdauw van bladluizen. De larven ontwikkelen zich binnen één tot twee jaar en brengen hun hele leven door ergens tussen boom en schors in het dode hout. Daar hoeven ze zich geen zorgen te maken over concurrenten en worden ze niet door de boom verpletterd. Een dode boom scheidt ook geen hars af om zichzelf tegen vijanden te beschermen.
Voeding
Terwijl de kevers een puur vegetarisch dieet volgen, zijn de larven roofzuchtig. Ze voeden zich met vallende zaden, plantendelen, insecteneieren en dode insecten. Ook de larven van andere kevers en vooral die van de gevreesde schorskevers staan op hun menu.
Reproductie
Zoals in het begin vermeld, heeft de vuurkever een speciaal instinct voor vuurbronnen, vooral bosbranden natuurlijk. Hier, in het verbrande dode hout, vindt hij een perfecte leefomgeving voor de ontwikkeling van zijn larven. De vuurkevers hebben een infraroodorgel met warmtegevoelige sensoren. Hierdoor kunnen ze de sterke temperatuurstijgingen detecteren bij branden op meer dan 50 kilometer afstand. De mannelijke vuurkever heeft iets speciaals bedacht om een geschikt vrouwtje het hof te maken. Hij biedt haar een cocktail van cantharidine aan in een groef op haar hoofd. Het mannetje krijgt dit afweermiddel voor roofdieren van de oliekevers. Deze scheiden cantharidine af op hun benen. Het dient vooral als bescherming tegen mieren.
Er zijn bepaalde soorten kevers die door dit gif worden aangetrokken en het opzuigen om zichzelf te beschermen of om indruk te maken op het vrouwtje. Als de vrouwelijke vuurkever tevreden is met de drank, kan paring plaatsvinden. Het sperma bevat ook een groot deel cantharidine, dat later dient om de eieren tegen roofdieren te beschermen. In mei en juni vliegen de vuurkevers dus rond op zoek naar hun partner. Na een succesvolle paring worden de eieren snel gelegd. De eieren worden in verrot of verkoold dood hout gelegd. De larven verlaten deze plek niet gedurende hun gehele ontwikkelingsperiode. De verpopping vindt plaats in het volgende voorjaar en twee maanden later, in mei, komen de voltooide kevers uit voor hun korte leven. De ontwikkelingsfase van ei tot kever duurt maximaal drie jaar.
Nut
De larven van de vuurkever eten zich een weg onder de schors van dode bomen. Ook maken ze graag gebruik van bestaande tunnels die andere keverlarven daar hebben achtergelaten. Vaak komen ze de larven van de schadelijke schorskevers tegen, een traktatie voor de larven van de vuurkever. Het is dus duidelijk dat de vuurkever, inclusief zijn larve, eerder als een nuttig insect dan als een plaag moet worden beschouwd. Aangetrokken door het licht vliegen vuurkevers soms het huis binnen. Maar ook hier hoeven ze niet gevreesd te worden en moeten ze voorzichtig weer naar buiten worden geleid. De vuurkever is geen bedreigde en daarom beschermde diersoort. Zolang er dood hout in het bos achterblijft, zal er een gezonde populatie zijn. Vanwege de vraatzucht van zijn larven, vooral wat betreft de larven van schorskevers, is de vuurkever zeer welkom in de bosbouw.
Conclusie
De vuurkever is in alle opzichten fascinerend. Felrood en uitgerust met gevoel voor vuurbronnen vliegt hij door zijn korte leven. Eigenlijk alleen maar om succesvol voort te planten. Hij heeft ook een heleboel fascinerende trucs achter de hand die je zullen helpen een partner en de juiste plek te vinden om je eieren te leggen. De vuurkeverlarven eten andere keverlarven, waaronder de schadelijke schorskeverlarven. Ze laten planten en wat ze hebben geplant onaangeroerd. De conclusie is logisch: de vuurkever is heel mooi om naar te kijken en is ook een nuttig insect in bossen en tuinen. Let op vultekst: Conclusie De vuurkever is in alle opzichten fascinerend. Felrood en uitgerust met gevoel voor vuurbronnen vliegt hij door zijn korte leven. Eigenlijk alleen maar om succesvol voort te planten. Hij heeft ook een heleboel fascinerende trucs achter de hand die je zullen helpen een partner en de juiste plek te vinden om je eieren te leggen. De vuurkeverlarven eten andere keverlarven, waaronder de schadelijke schorskeverlarven. Ze laten planten en wat ze hebben geplant onaangeroerd. De conclusie is logisch: de vuurkever is best mooi.
