De schoonheid van uienplanten is vaak van korte duur, maar is er des te mooier door. Winterakoniet, narcis of tulp, van helderwit tot meerdere heldere tonen in dezelfde bloem - de verscheidenheid aan soorten en cultivars is bijna net zo groot als hun bloemen. Leken lopen echter vaak tegen een probleem aan als ze bijzonder mooie exemplaren willen vermeerderen of simpelweg het aantal bloembollen willen vergroten. Zaaien of bollen verdelen? Geïnteresseerde hobbytuinders kunnen hier ontdekken hoe ze dat moeten doen.
Uien kweken
De eenvoudigste manier om uienplanten te vermeerderen is door broeduien te nemen. Deze vormen zich na verloop van tijd op natuurlijke wijze op de bloembollen of tussen de bladeren, maar dit proces kan nog verder worden versneld. Op zijn vroegst in het tweede groei- en bloeijaar worden de open bloemhoofdjes zo snel mogelijk afgesneden om de bolplanten gereed te maken. De rest van de bloemstengel en bladeren blijft staan. De reden hiervoor is de groeibevorderende prikkel die de plant krijgt door het verwijderen van de bloem. Het groen daarentegen wordt gebruikt voor fotosynthese, waardoor energie ontstaat die kan worden opgeslagen. Hierdoor groeit de ui sneller en sterker. Dit stimuleert ook de vorming van kweekbollen. Het vroege optreden kan en moet het jaar daarop worden herhaald. De bollen worden na de bloei en als de bladeren al verwelkt zijn, gerooid. Er moeten nu kleinere wortels – de kweekbollen – op de grote bloembollen verschijnen. Deze worden als volgt afgehandeld:
- De uien worden voorzichtig afgebroken of afgesneden met een scherp en schoon mes, afhankelijk van hun grootte en of ze al gescheiden zijn van de grote uien.
- De wortels moeten zo intact mogelijk blijven.
- Elke grenslaag of natte breuk wordt behandeld met een fungicide om schade en infectie te voorkomen.
- De kleine bloembollen worden vervolgens afzonderlijk in het juiste substraat geplaatst en bewaterd. Het is belangrijk om ervoor te zorgen dat de diepte geschikt is. Bij tulpen moet deze zo'n tien tot vijftien centimeter zijn, terwijl hyacinten iets boven de grond zichtbaar moeten zijn.
- Als de uienplanten het jaar daarop bloemen vertonen, kunnen ze weer worden afgesneden om de uien sneller te laten groeien.
Als de uienplanten meerdere jaren op dezelfde plek staan, is de beschreven bereiding niet nodig. De uien kunnen dan in de zomer of vroege herfst eenvoudigweg voorzichtig worden gerooid, de zaadbollen worden verwijderd en direct worden geplant.
Tip:
Om ervoor te zorgen dat u de bloemen niet hoeft te missen en toch de verspreiding van bolgewassen stimuleert, mogen niet alle bloemen tegelijkertijd worden verwijderd. Het is voldoende om de maatregel op elke tweede of derde plant uit te voeren.
Divisie
Een andere manier om bloembollen te vermeerderen is delen. Veel bolgewassen, zoals de tulp, gaan na verloop van tijd klonten vormen. Dit ziet er op het eerste gezicht leuk uit. Na verloop van tijd neemt de bloeikracht echter aanzienlijk af en vertonen de bosjes vrijwel uitsluitend bladeren. Alleen al om deze reden is het zinvol om ze elke vier tot zes jaar op te graven en de bollen zorgvuldig van elkaar te scheiden. De bloembollen kunnen afzonderlijk in kleine groepjes geplant worden. Meestal levert dit ook broeduien op. Naast vermeerdering heeft deze maatregel ook een verjongende en bloeiende werking. De directe verdeling van uienplanten betekent niet alleen de verdeling van bosjes. Ook de ui zelf kan op deze manier worden gehalveerd of geschaald en vermeerderd. Om dit te doen, moet je eerst onderscheid maken tussen de verschillende soorten uien. Zo vind je de gebruikelijke gepelde uien, bijvoorbeeld bekend van keukenuien. Hetzelfde geldt voor schaalbollen, die als basis dienen voor sommige soorten lelies, waaronder Lilium wallichianum of Lilium martagon.
De gepelde ui verdelen
De volgende instructies helpen bij het vermeerderen van de schaalui door directe deling:
- De bollen worden uitgegraven en de grond wordt grondig verwijderd.
- Om infecties of andere schade te voorkomen worden de bloembollen bovendien afgespoeld met water en wordt de buitenste schil verwijderd.
- De uiencake wordt gezocht bij de plantui. Dit is een platte schijf die meestal onderaan te vinden is.
- Snijd de ui met een scherp, schoon mes in de lengte door, zodat de uiencake gehalveerd is.
- Beide snijvlakken worden bestrooid met een fungicide en vervolgens lichtjes laten drogen.
- Pas als het snijvlak er niet langer vochtig uitziet, kunnen de resulterende helften terug in het substraat worden geplant.
Verdeling van de schubui
Hoewel de schildui ook een bloembol is, is de vermeerdering ervan door deling compleet anders en vereist wat meer gevoeligheid.
- De schildui wordt ook opgegraven, uit de grond gehaald, geschild en gewassen.
- De kleine knollen bestaan uit individuele schubben die lensvormig en licht gebogen zijn.
- Deze schubben zijn nu rondom van elkaar gescheiden, van buiten naar binnen. Je mag in geen geval knippen, maar werk alleen met lichte druk en je vingers.
- De individuele schubben worden behandeld met fungicide als er kleine indrukken of verwondingen zijn.
- Daarna wordt elke schubben rechtop in substraat geplaatst en lichtjes afgedekt. Vergeet natuurlijk ook niet water te geven.
Zaden
Het is heel goed mogelijk om bloembollen te vermeerderen door middel van zaden. Het kan echter enkele jaren duren voordat de zaden bloeiende uienplanten worden. Bovendien is het verzamelen van zaden vaak lastig. Deze vermeerderingsvariant wordt daarom slechts in beperkte mate aanbevolen.
Als je het toch wilt proberen, ga dan als volgt te werk:
- Als de bloemen verdorren, zaaien ze de zaden die ze bevatten. Om de kleine zaadjes later niet afzonderlijk te hoeven verzamelen, moeten kleine zakjes of zakjes om de bloemen worden gebonden.
- De op deze manier verkregen zaden worden eerst aan de lucht gedroogd. Afhankelijk van het weer kan dit proces enkele weken duren.
- De nu gedroogde zaden worden droog en koel bewaard tot volgend voorjaar of direct gezaaid.
- De zaden worden direct in het bed gezaaid en lichtjes bedekt met fijn gezeefde grond of gezaaid in plantenbakken en kweekgrond.
- In de eerste paar weken worden de zaden licht vochtig gehouden en moeten ze helder maar niet te warm worden gehouden. Ongeveer 20° is genoeg.
Conclusie
Het vermeerderen van uienplanten is op zichzelf niet moeilijk, maar vergt wel wat geduld en inspanning. Of het nu gaat om deling of zaden: de bloei moet in eerste instantie meestal worden vermeden. De maatregelen hebben echter een verjongend effect. Het is daarom raadzaam om tijdig met de vermeerdering te beginnen en deze te spreiden, zodat er altijd voldoende bloemen zijn.
