De walnotenboom is een van de oudst bekende boomsoorten. Bijna alle onderdelen evenals de noten zijn de puurste tuinapotheek. Bovendien kunnen de tanninerijke bladeren ongewenste insecten op afstand houden. Voor de meeste mensen zijn de noten echter het belangrijkste argument om een walnotenboom te planten. Als het om de hoogte gaat, wordt er onderscheid gemaakt tussen lange en korte soorten. Maar hoe krachtig kan zo’n boom eigenlijk worden?
Groeihoogten van walnootbomen
De echte walnoot (Juglans regia) is een bladverliezende, uitgestrekte en snelgroeiende boom. In de loop van zijn leven kan hij, onder gunstige omstandigheden, statige afmetingen bereiken, zowel in de hoogte als in de breedte van de kroon.
- Walnoot kan een hoogte bereiken van 25-30 m
- Steel ontwikkelt zich afhankelijk van de variëteit, diameter tot 200 cm
- De brede, ronde kroon kan afmetingen bereiken tussen 10 en 15 m
- Walnootboom ontwikkelt diepe penwortels
- Het wortelsysteem is ook aanzienlijk breder
- De afmetingen van de wortel kunnen groter zijn dan die van de kroon
Als je een walnotenboom wilt planten, moet je, afhankelijk van de variëteit, een oppervlakte van 70 tot 120 m2 plannen, ook al lijkt deze op het eerste gezicht relatief slank. Er zijn inmiddels ook soorten die aanzienlijk kleiner van groei zijn en daardoor geschikt zijn voor kleinere tuinen en soms zelfs voor grotere potten.
Dwergvariëteiten aanzienlijk kleiner
In tegenstelling tot de gebruikelijke statige walnotenbomen met hun imposante vorm groeien dwergvariëteiten langzamer en compacter. Ze blijven aanzienlijk kleiner en hun kroon is minder uitgesproken. Je hoeft dus niet zonder walnoten te gaan, ook al heb je niet veel ruimte. Als ze volgroeid zijn, worden kleine soorten meestal niet groter dan 400-600 cm en bereiken ze een kroondiameter van 200-400 cm. Toch dragen deze bomen ook vruchten omdat ze over het algemeen zelfbestuivend zijn.
Tip:
Goede kleingroeiende variëteiten zijn onder meer de Weinsberg-walnoot, de struiknoot van Finkenwerder en de variëteiten Lara, Europa, Dwarf Karlik(R) en Mini Multiflora nr. 14.
Gemiddelde groei per jaar
- Merkbare verschillen tussen zaailingplanten en gecultiveerde variëteiten
- Groei langzamer van zaailingen gekweekt uit noten
- Slechts lichte groei merkbaar in het eerste en tweede jaar
- Vanaf het derde jaar neemt het groeipercentage aanzienlijk toe
- Nu tussen één en twee meter per jaar
- Groeisnelheid van gekweekte rassen, afhankelijk van het betreffende ras
- Vroege en zwaardragende soorten groeien nogal langzaam
- Anderen hebben een jaarlijkse groeisnelheid tussen 50 en 100 cm
- De grootste groei vindt plaats tussen het 10e en 30e jaar
- Gedurende deze tijd groeit de walnotenboom het snelst
Later vertraagt de groei weer en concentreert zich vooral op de breedte van de kroon en de ontwikkeling van de vruchten. Vanaf ongeveer het 40e jaar neemt de kroongroei weer af. Rond de leeftijd van 70 tot 80 jaar is de lengtegroei voltooid. In de regel nemen de opbrengsten dan ook wat af. Voor korte of dwergvariëteiten ligt de jaarlijkse groeisnelheid tussen 10 en 20 cm.
Tip:
Een walnotenboom die als zaailing wordt gekweekt, draagt op zijn vroegst na 10-15 jaar voor het eerst vruchten, terwijl gecultiveerde variëteiten pas na vier tot zes jaar vruchten dragen.
Factoren die de groei beïnvloeden
Hoe groot een walnotenboom uiteindelijk kan worden, hangt van verschillende factoren af. De variëteit en leeftijd van de boom, maar ook de stamomtrek, de bodemgesteldheid en de standdichtheid kunnen een positieve of negatieve invloed hebben op het groeigedrag van de walnotenboom.
Rassenafhankelijke groeihoogtes
Hoe groot een walnotenboom uiteindelijk wordt en hoe lang het duurt, kan sterk variëren van variëteit tot variëteit. Er zijn kleine variëteiten zoals de 'Chatenay Nut' met een hoogte tot vier meter en middelhoge walnootvariëteiten zoals Juglans regia 'Weinsberg 1', die een hoogte kunnen bereiken van ongeveer zeven meter. Beide zijn zeer geschikt voor kleinere ruimtes in de tuin. Daarentegen zijn er middelmatig groeiende exemplaren zoals de 'Red Danube Nut', die tot 12 m hoog kan worden, en sterk groeiende exemplaren zoals de vroeg ontkiemende Kurmarker Walnoot (nr.1247) met afmetingen tussen 15 en 25 m.
Leeftijd van de boom
- De leeftijd van de boom heeft een aanzienlijke invloed op de groei
- Groei nogal onregelmatig en traag in de eerste paar jaar
- Groei meestal niet eens 20 cm per jaar
- Is meestal zelfs veel lager
- In de daaropvolgende jaren won hij gemakkelijk tussen de één en twee meter
- Groei gelijkmatiger en constanter vanaf het 10e jaar
- Groeit nu tussen de 50 en 100 cm per jaar
- De boom heeft zijn maximale hoogte en breedte bereikt rond de leeftijd van 80 jaar
Kofferomtrek
De betreffende stamdiameter heeft ook invloed op de groei van deze bomen. Verantwoordelijk hiervoor zijn de zogenaamde vaatbundels, die in de schors lopen en via de capillaire werking de boom van water en voedingsstoffen voorzien. Hoe meer ruimte deze vaatbundels hebben, hoe beter de boom wordt aangevoerd, wat weer de groei in hoogte en breedte bevordert. Bij oudere exemplaren, vanaf een hoogte van circa 25 m, is deze capillaire werking meestal niet meer voldoende, stagneert de groei en heeft de boom zijn maximale grootte bereikt.
Consistentie van de bodem
Een andere factor die de groei beïnvloedt, is de toestand van de bodem. Als de boom bijvoorbeeld op slecht geventileerde grond staat die gevoelig is voor wateroverlast of te zanderig is, kan dit zeker de groei beïnvloeden. Het groeit langzamer en de fruitproductie lijdt er ook onder. Aan de andere kant kan een kalkrijke leem- of kleigrond bijdragen aan optimale groeiomstandigheden en opbrengsten. Over het algemeen voelt de walnotenboom zich het prettigst op zure tot neutrale grond. Bodems met een alkalische pH-waarde worden ook getolereerd.
Voorraaddichtheid
De hoogte die deze boom kan bereiken, hangt ook af van het feit of hij alleen staat of in een groep van meerdere bomen. Enkelvoudige exemplaren worden doorgaans niet hoger dan 20 m, terwijl bomen in het midden van een dichte opstand wel 30 m hoog kunnen worden. Dit komt omdat ze in dichtere standplaatsen zich letterlijk een weg omhoog banen naar het licht en daardoor groter kunnen worden. Dit heeft echter alleen invloed op de hoogtegroei en niet op de breedtegroei van de kroon, die meestal kleiner is.
Speciale functies bij het bewerken
Het snoeien van de walnoot is eigenlijk alleen nodig als hij te veel gegroeid is en te veel ruimte in beslag neemt. Het doel van snoeimaatregelen moet altijd het behoud van de soorttypische vorm van de boom zijn. Het belangrijkste is de juiste snijtijd. Het is in de nazomer ofAugustus september. Gedurende deze twee maanden is de sapstroom erg zwak omdat de boom zich voorbereidt op de winterrust. Bovendien kunnen de snijwonden vóór de winter genezen, tenminste de kleinere. Mocht dit punt om wat voor reden dan ook gemist worden, dan is wintersnoei nog mogelijk van half december tot half januari. Deze late snede heeft als voordeel dat de walnoot niet meer bloedt omdat de sapstroom is gestopt.
Verlichten of inkorten?
De walnotenboom reageert op de verkorting van individuele zijscheuten met sterkere scheuten. Als je dat niet wilt, kun je beter een uitdunning maken. Dit geeft de boom de mogelijkheid om de komende jaren een losse kroon op te bouwen. Als de kroon te dik of te uitgestrekt is, is uitdunnen meestal niet voldoende en moeten de buitenste scheuten worden ingekort.
- Knip bij het uitdunnen enkele kroontakken uit tot aan de stam
- Om de diameter van de kroon te verkleinen, verkort je de scheuten
- Bezuinig in het eerste jaar elke tweede opname
- Tot de hoogte van een vork, maximaal 150 cm
- Snijd volgend jaar de resterende scheuten terug
- Verwijder ook ziek en dood hout
- Vermijd snoeimaatregelen in het vroege voorjaar
- De sapstroom is op dit moment het sterkst
- Boom zou verzwakt worden, maar niet sterven
