De termen kruiden en specerijen veroorzaken altijd verwarring. Het lijkt nogal toevallig als in recepten voor eten en drinken op de ene plaats kruiden en op een andere plaats specerijen worden vermeld. In feite is het noch een willekeurige, noch een synonieme woordkeuze. Er is eerder sprake van een duidelijke afwijking. Stop met jezelf de vraag te stellen: wat is het verschil? Volg de uitleg om beide termen voortaan nauwkeurig te gebruiken.
Definitie en voorbeelden
De wetgever heeft er belang bij ervoor te zorgen dat consumenten duidelijke productnamen in de winkel aantreffen. Zo wordt in een vrij lange ‘Richtlijn voor specerijen en andere kruideningrediënten’ gedefinieerd dat die kruiden specerijen zijn die invloed hebben op de smaak en geur van voedsel. Het volgende onderscheid naar plantendelen van specerijen en kruiden verduidelijkt de definitie:
Specerijen zijn:
- Roots
- Zaden
- Bloemen
- Buds
- blaft
- Fruit
- Bloemen
- Uien
Kruiden zijn:
- bladeren
- Spruit
- Bloemen
De genoemde afzonderlijke artikelen kunnen geheel of gedeeltelijk worden verwerkt, ongeacht of ze vers of gedroogd zijn.
Hier volgt:
Kruiden kunnen als specerijen worden beschouwd - specerijen zijn niet noodzakelijkerwijs kruiden.
De volgende voorbeelden zijn ter verduidelijking:
- Er kan een rustgevende thee worden gemaakt van echte kamille. Het maakt een gerecht echter niet op smaak. Het is dus een kruidenplant, maar geen specerij.
- Kappertjes zijn gesloten bloemcapsules uit de kappertjesfamilie en geven gerechten een bijzondere smaak. Het zijn echter geen kruiden. Hetzelfde geldt voor knoflookteentjes, die deel uitmaken van de ondergrondse bol en daarom geclassificeerd worden als aromatische planten.
Hoe zit het in deze context met stoffen die als smaakmaker worden gebruikt, maar niet van een plant komen? Hiervoor werd een algemene term geïntroduceerd: smaakmakers. Dit omvat bijvoorbeeld keukenzout, dat van kristallijne oorsprong is. Hier wordt ook suiker vermeld, honing of bakolie, evenals alle specerijen en keukenkruiden.
De belangrijkste aromatische planten
Als de planten in de moestuin alleen geschikt zijn voor het op smaak brengen van gerechten in de keuken, dan moet het beplantingsplan de volgende soorten bevatten:
Anijszaad
De vruchten van de eenjarige plant worden gebruikt. Ze worden gebruikt om brood, gebak, soepen of zuurkool op smaak te brengen. Met een hoogte van 60 centimeter is anijs ook geschikt om in potten op het balkon te kweken.
Basilicum
Het zijn vooral de bladeren die vers of gedroogd aan gerechten worden toegevoegd. De mediterrane kruidenplant heeft een vaste plek veroverd in de tuin, op het balkon en op de vensterbank. Met een groeihoogte van 20 tot 60 centimeter is de eenjarige basilicum ook verkrijgbaar voor chef-koks die geen eigen tuin hebben.
Wilde knoflook
De daslookbladeren geven smaak aan pesto, kruidenkwark of salades. Het familielid van bieslook en knoflook wordt nog steeds vaak in het wild aangetroffen. In uw eigen kruidentuin bestaat er geen gevaar voor verwarring met het giftige lelietje-van-dalen of de gevlekte aronskelk. Met een groeihoogte van 20 tot 50 centimeter en een delicate witte bloem is deze kruidenplant een graag geziene gast in de hobbytuin.
Hartig
Zonder hartige producten zijn stoofschotels of sperziebonen slechts de helft waard. De gewreven bladeren zijn een van de klassieke kruiden in de traditionele keuken. Omdat de tweejarige plant gemakkelijk te verzorgen is, wordt hij beschouwd als een ideale kandidaat voor beginners.
Tip:
Chili is geen kruidenplant, maar is een populair gewas in volkstuinen. De gedroogde peulen van de Cayennepeper zorgen voor de vlijmscherpe cayennepeper, een pittige specerij.
Dille
Het zijn bij voorkeur de scheuttips die sauzen, smeersels, slaolie en augurken de laatste aromatische toets geven. Het eenjarige, kruidachtige keukenkruid gedijt even goed in de kas, buiten als in de container. Met een groeihoogte van 30 tot 75 centimeter en een niet veeleisende verzorging behoort hij tot de standaarduitrusting in particuliere kruidentuinen.
Daragon
Een kruidenplant met een subtiel karakter die vrienden van de Franse keuken in hun kruidentuin integreren, komt uit de familie Asteraceae. Vaste dragon bereikt een hoogte tot 150 centimeter, waardoor hij minder geschikt is voor op het balkon of de vensterbank. De jonge scheuten worden kort voor de bloei geoogst om vis, gevogelte, soepen of kwark op smaak te brengen. Bovendien is dragon een essentieel ingrediënt in de beroemde bearnaisesaus.
knoflook
Overal waar mensen graag koken en stevig eten, is knoflook een must. Het is de ui die dient als universele smaakmaker voor chef-koks. Ontworpen voor meerjarige teelt, worden de bovengrondse delen van de plant tot 90 centimeter hoog. Wanneer een derde van de bladeren verdord is, kan de knoflookbol geoogst worden. In de landen van Zuid-Europa geven spruitjes ook smaak aan verschillende regionale specialiteiten.
Laurier
Gedroogde laurierblaadjes horen thuis in elk goed gevuld kruidenrek. Van hieruit migreren ze naar rode kool, witte kool, goulash of hoofdkaas. Iedereen die ooit het serieuze verschil met verse laurier heeft ervaren, zal als hobbytuinier meteen op zoek gaan naar een manier om de plant in de eigen tuin te planten. Dit kan echter alleen als er voldoende ruimte is voor de struik of boom, die maximaal 10 meter hoog kan worden.
Marjolein
De jaarlijkse muntfamilie is onmisbaar in zowel traditionele als moderne kruidentuinen. De bladeren worden gebruikt voor het op smaak brengen van hartige gerechten zoals gebakken aardappelen, vleesspecialiteiten, erwtensoep en gevogelte. Als mediterrane kruidenplant verlangt marjolein een warme, goed beschermde standplaats in de kruidentuin. Als aan deze voorwaarde is voldaan, kan cultivatie zelfs door een onervaren hand worden bereikt.
Oregano
Een andere immigrant uit het Middellandse Zeegebied is als keukenkruid bovenaan de hitlijst terechtgekomen. De gemalen oreganoblaadjes zijn essentieel om een pizza zijn authentieke smaak te geven. Dankzij een beheersbare groeihoogte van 20 tot 80 centimeter is de kruidenplant voor veel huisvrouwen klaar voor gebruik op de vensterbank.
peterselie
Het traditionele keukenkruid heeft gekrulde of gladde bladeren die een verscheidenheid aan gerechten een speciaal aroma geven. In de natuurtuin scoort de schermbloemige plant ook punten met zijn gunstige werking op nuttige insecten zoals gaasvliegen, zweefvliegen, wespen en zachte kevers. Met een groeihoogte van zo'n 50 centimeter neemt peterselie dankzij de decoratieve werking ook graag ruimte in de kruidentuin op het balkon in.
Tip:
De saffraankrokus levert met zijn stamperdraden een van de duurste specerijen ter wereld. Met zijn betoverende bloesem in de herfst zet de uienbloem ook kleurrijke accenten, niet alleen in de kruidentuin.
Bieslook
Overblijvende bieslook is een onmisbaar onderdeel van de kruidentuin. Alleen met dit ingrediënt komen gerechten als aardappelsalade, omeletten, vis of vlees perfect tot hun recht. Omdat de kruidachtige specerijenplant maximaal 50 centimeter hoog wordt, is hij ideaal voor in het perkbed en in de pot op de vensterbank.
Conclusie
Alle ingrediënten die invloed hebben op de smaak of geur van voedsel vallen onder de term specerijen. Deze classificatie omvat een groot aantal planten waarvan de bladeren, bloemen of spruiten voor het kruid zorgen en daarom als kruiden worden geclassificeerd. De algemene term specerijen omvat andere planten waarvan de vruchten, zaden, schors, wortels of uien een gerecht op smaak brengen. Het verschil tussen kruiden en specerijen is hoofdzakelijk gebaseerd op het criterium welke plantendelen in gerechten worden gebruikt.
